Het extremistische moslim-leger ISIS verovert steeds meer steden in Irak. Mosul, Tikrit, Baiji, Jalawla en Saadiya zijn al ingenomen, daarbij vielen tientallen doden. En Bagdad staat ook op het verlanglijstje. Inmiddels is duidelijk wat inwoners te wachten staat.
Vanavond doet Sander van Hoorn verslag uit Bagdad, journalist Judit Neurink is in het Noorden in de stad Arbil en politiek-analist Seyed Mohammed Marandi is in Teheran. Hij spreekt over de positie van Iran. Verslaggever Jan Eikelboom spreekt met oud-topdiplomaat in Bagdad, Damon Wilson. In de studio is Lama Fakih, van Human Rights Watch.
Glorie
ISIS staat voor Islamitische Staat in Irak en Syrië. De strijders noemen zich soldaten van de islam. De leden zien het als hun verantwoordelijkheid om de glorie van de islamitische staat terug te brengen. Dat willen ze doen door grote islamitische steden in te nemen - vaak op gewelddadige wijze.
Doortrekken
Omdat Bagdad de volgende stad op het lijstje van ISIS is, bereidt iedereen zich daar inmiddels voor op het ergste. Volgens het hoofd van de VN-missie in Irak is de stad niet in gevaar. Hij zegt dat Bagdad goed is beveiligd en de overheid de touwtjes in handen heeft. ISIS zelf denkt de hoofdstad snel te kunnen veroveren. Daarna wil het extremistische moslimleger doortrekken naar de stad Karbala, ongeveer honderd kilometer zuidwestelijk van Bagdad.
Hulp
President Obama wil voorkomen dat ISIS verder oprukt en zegt dat de Iraakse regering vooral zelf aan zet is om de problemen in het land op te lossen. Obama zei in Washington dat de VS geen militairen kan sturen. De laatste Amerikaanse militairen vertrokken in 2011 uit Irak. Irak vraagt inmiddels al een jaar om meer hulp van de Verenigde Staten.
De VS hebben vandaag wel een vliegdekschip naar de Perzische Golf gestuurd dat eventueel luchtaanvallen kan uitvoeren op de militanten in Irak. Dat betekent volgens bronnen overigens niet dat er al een beslissing is genomen over luchtaanvallen.
Bedreiging
De Veiligheidsraad veroordeelt alle terroristische acties en heeft zijn steun uitgesproken voor de Iraakse overheid en burgers. Volgens de Amerikaanse regering is ISIS niet alleen een bedreiging voor Irak, maar voor de hele regio.
Te extreem
ISIS werd in 2006 opgericht in Irak, als een organisatie van losse groepen die banden hadden met Al Qaida. ISIS wordt soms een tak van al-Qaida genoemd, maar is dat inmiddels niet meer. Zelfs al-Qaida vindt de strijders van ISIS te extreem en wil niets meer met hen te maken hebben.
Met onthoofdingen en andere gruweldaden is ISIS een van de wreedste terreurgroepen van de wereld. In Syrië vecht ISIS nu een conflict uit met de radicale rebellengroep al-Nousra, die wél gelieerd is aan al-Qaida
Buitensporig geweld
Iran maakt zich ook grote zorgen over de opmars van de extremistische strijders in het buurland. President Rohani heeft gezegd dat ISIS zich schuldig maakt aan terrorisme en buitensporig geweld. Iran zal dat niet tolereren, zei hij. De hoge Iraanse generaal Hejazi liet gisteren weten dat Iran bereid is Irak met raad en daad terzijde te staan in de strijd tegen de soennitische extremisten. Aan ISIS verwante groeperingen vechten in Syrië tegen president Assad, een bondgenoot van Iran.
Vluchtelingen
De afgelopen week zijn volgens de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR in Irak al 300.000 mensen in het noorden van het land voor ISIS gevlucht. Een woordvoerder van de UNHCR noemt de situatie zorgwekkend. Volgens hem hebben de vluchtelingen vaak alleen de kleding die ze dragen.
Vragen of opmerkingen? Mail: Roozbeh.Kaboly@Nieuwsuur.nl