De VVD-bewindslieden van Veiligheid en Justitie, Ivo Opstelten en Fred Teeven, kunnen al sinds hun aantreden rekenen op veel kritiek. Het duo presenteert regelmatig strenge maatregelen maar zou het niet zo nauw nemen met de rechtsstaat.Het kenmerk van hun beleid is volgens critici zero tolerance en lik-op-stuk.
Na alle protest van de afgelopen week spreekt Nieuwsuur met hoogleraren en advocaten die zich zorgen maken. Minister Opstelten en staatssecretaris Teeven reageren op de kritiek.
Debat
Volgens Opstelten is de kritiek een logisch gevolg van alle maatregelen die de rechtsstaat juist moeten moderniseren. "Om de rechtsstaat klaar te maken voor de toekomst moet je sturen en dat geeft soms debat."
Teeven denkt dat de balans er nog steeds is. "Al klopt het dat we wat meer gedaan hebben aan de 'V' van veiligheid dan de 'J' van Justitie." Maar dat was volgens hem ook nodig. Het is volgens Teeven goed om te luisteren naar wat er in het café leeft, en niet wat de mensen in de collegezalen zeggen.
Veiliger
Deze week paste Teeven overigens opnieuw een bezuinigingsplan aan. In overleg met de Orde van Advocaten zal hij de scherpe kantjes van de bezuinigingen op de gefinancierde rechtsbijstand afhalen.
Advocaten in het hele land zijn namelijk bang dat door de bezuinigingen gespecialiseerde advocatenkantoren failliet gaan. Ook vrezen ze dat het voor de lagere en middeninkomens onbetaalbaar wordt om naar de rechter te gaan. Teeven pas de plannen iets aan, maar dat betekent niet dat de bezuinigingen van de baan zijn. Hij wil het beoogde bezuinigingsbedrag van 85 miljoen euro halen.
Eerder veranderde Teeven het masterplan voor het gevangeniswezen na protesten. Toen verlaagde hij het bezuinigingsbedrag met 69 miljoen euro en werden 1400 banen gespaard.
Rechtsbeginselen
Het kabinet wil op Justitie de komende jaren ruim 1 miljard euro bezuinigen. Van 400 miljoen dit jaar tot ruim 1 miljard in 2018. Critici vinden de bezuinigingen veel te ver gaan en zeggen dat de fundamentele rechtsbeginselen in het gedrang komen.
En die kritiek komt niet alleen van de oppositie. Ook instanties als de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming, de Raad van State en het Europees Comité voor Sociale Rechten en zelfs de eigen ambtenaren kwamen onlangs met stevige kritiek.
Toekomst
Maar volgens staatssecretaris Fred Teeven en minister Ivo Opstelten zijn de maatregelen echt nodig. Politie, Justitie, het OM en de rechterlijke macht moeten Nederland veiliger maken en de samenleving een gevoel van rechtvaardigheid geven. Het moet goedkoper maar vooral ook beter. Minister Opstelten spreekt dan ook graag van kansen.
Het doel is dat het systeem in de toekomst meer strafzaken afhandelt, verdachten sneller berecht en dat het voor veroordeelden moeilijker wordt zich aan hun opgelegde straf te onttrekken.
Vragen en/of opmerkingen? Mail: Reijer.Zwaan@Nieuwsuur.nl