door verslaggever Martijn Bink en research-redacteur Hugo van der Parre
Al negen maanden leven ze vanuit hun koffer omdat ze hun huis niet in kunnen. Truce en Karel Thier, een gepensioneerd echtpaar in Egmond-Binnen. Dat is het gevolg, zeggen ze, van volledig mislukte isolatiewerkzaamheden onder de vloer. Door giftige stoffen zouden ze allerlei gezondheidsklachten hebben gekregen. Nu zijn ze inmiddels zo gevoelig voor de stoffen dat het de vraag is of ze ooit nog in hun huis terecht kunnen.
Hun verhaal begint in juni 2010 als ze besluiten gebruik te maken van een aanbieding van NUON om zogeheten na-isolatie in hun huis aan te brengen, omdat dit leidt tot lagere stookkosten. In dit geval gaat het om vloer-isolatie. Daarbij wordt vanuit de kruipruimte onder het huis de vloer geïsoleerd met een dikke laag PUR (polyurethaanspray). PUR is een materiaal dat is opgebouwd uit twee stoffen. Die stoffen (di-isocyanaat en polyol) zijn los van elkaar gevaarlijk voor de gezondheid. Als ze worden gemengd vormen ze een keiharde laag die lijkt op piepschuim en eenmaal uitgehard is het ook niet meer schadelijk. Het werk wordt uitgevoerd door twee mannen. Een van hen gaat ingepakt in een wit overall en een gelaatsmasker de kruipruimte in en spuit het spul in anderhalf uur tegen de onderkant van de vloer. Het stinkt behoorlijk, maar dat zou na een paar dagen weg zijn, zo wordt gezegd. Kwestie van de ramen en deuren een dagje tegen elkaar open zetten.
Gezondheidsklachten
De volgende dag is het slecht weer, dus gaan de ramen weer dicht en de heteluchtverwarming aan. De stank blijft en later die dag krijgen Truce en Karel gezondheidsklachten: hoofdpijnen, benauwdheid, huiduitslag, rode en ontstoken ogen . Ze bellen met de aannemer die de isolatie namens NUON heeft aangebracht, maar die verzekert hun dat de klachten onmogelijk van de isolatie kunnen komen. Daar zitten immers geen schadelijke stoffen in.
Als het weer buiten beter wordt gaan de ramen en deuren weer open, maar met name Truce wordt steeds zieker. Ze kloppen per brief aan bij NUON Isolatie, maar het bedrijf acht zich niet aansprakelijk: "(wij) denken met zekerheid te kunnen antwoorden dat er geen gezondheidsschade kan zijn ontstaan".
Niet uitgehard
Enigszins gerustgesteld gaan ze de herfst in, maar de klachten blijven en breiden zich uit: haaruitval, onverklaarbare gezichtspijnen, stemafwijkingen, hoesten, huidontstekingen, evenwichtsstoornissen, zichtproblemen. Ze bezoeken tal van artsen, maar zonder resultaat. Als Karel in april 2011 oude foto's opruimt, stuit hij op een foto van de tank met isolatie-spul. Als hij het uitvergroot op de computer schrikt hij van de gezondheidswaarschuwingen.
Uiteindelijk komen ze in contact met dr. Atie Verschoor van ECEM, een expertisecentrum voor onderzoek, behandeling en advies van gezondheidseffecten van gevaarlijke stoffen. Verschoor concludeert na onderzoek dat er wel degelijk een relatie moet zijn tussen de PUR-isolatie en de klachten van de Thiers. Op haar advies wordt in september 2011 de isolatielaag weggehaald door een gespecialiseerd bedrijf. Bij het verwijderen blijkt dat de PUR nog helemaal niet is uitgehard: meerdere getuigen verklaren dat de PUR vlak bij de vloer nog enigszins vloeibaar is en dat het spul enorm stinkt.
Ventileren
Verschoor raadt de bewoners ook ten zeerste aan de kruipruimte het huis wekenlang grondig te ventileren en voorlopig ergens anders te gaan wonen. Dan hebben ze nog de hoop dat ze voor kerst 2011 weer in hun huis terecht kunnen, maar gaandeweg blijkt dat onmogelijk. Op het moment dat ze hun huis betreden nemen de klachten toe. Blijkbaar is het echtpaar zo gevoelig geworden voor de giftige stoffen dat ze meteen allergisch reageren als ze er weer mee in aanraking komen. Inmiddels kunnen ze al negen maanden niet naar binnen.
Aansprakelijk
Advocaat Lydia Charlier heeft NUON Isolatie b.v. intussen aansprakelijk gesteld voor de geleden schade en de gezondheidsklachten, maar NUON wijst elke aansprakelijkheid van de hand. NUON heeft de zaak aan deskundigen voorgelegd en die achten niet bewezen dat de ziekteverschijnselen te maken hebben met de PUR-isolatie. NUON-woordvoerder Ton Boon wijst er ook op dat dit de enig bekende klacht is: per jaar worden duizenden huizen geïsoleerd met PUR en nog nooit heeft iemand over zijn gezondheid geklaagd. Tenslotte stelt NUON dat ze als KOMO-gecertificeerd bedrijf werken, volgens vaste voorschriften van de branche.
Verschoor wijst daarentegen op wetenschappelijke artikelen in Amerikaanse tijdschriften waar meer gevallen als deze beschreven zijn. In de VS zijn de normen voor de bewoners ook strenger. De EPA (Environmental Protection Agency) - zeg maar het Amerikaanse RIVM - adviseert bewoners pas in huis terug te keren als de componenten helemaal zijn uitgehard. Sommige fabrikanten geven aan dat dit 23 tot 72 uur kan duren. In Nederland bestaat zo'n voorschrift niet.
Reacties: hugo.van.der.parre@nos.nl.