Een kwart van de politieagenten grijpt bij risicovolle situaties niet in. Ze zijn te slecht getraind, bang voor grof geweld of er is te weinig ondersteuning ter plaatse.
Vertrouwelijk onderzoek
Dat staat in een nog vertrouwelijk onderzoek van de Nederlandse Politieacademie, dat in handen is van Nieuwsuur. Ruim 4400 agenten is gevraagd naar hun ervaringen.
"Op een gegeven moment zegt de man: ik snij je strot er vanaf. Ja, dat gaat mij te ver. Toen had ik hem eigenlijk willen aanhouden, maar mijn collega's waren niet in de buurt, dus heb ik hem gelaten," aldus een agent in het onderzoek.
Een andere agent zegt: "Er zijn te veel collega's op straat die niet meer door durven te pakken omdat ieder gebruik van geweld onder een vergrootglas wordt gelegd."
Uit de weg
Ook gaan agenten geweld uit de weg omdat ze te weinig rugdekking krijgen van hun chefs. Een paar voorbeelden uit het rapport: "Je denkt wel twee keer na voordat je geweld gebruikt. Je hebt het gevoel dat de chefs achter de burger staan."
"Mijn baas wil rust in de organisatie. Dat gaat niet altijd als je op straat doet wat nodig is om daar de rust te herstellen".
Schrijnend
Han Busker, voorzitter van de Nederlandse Politiebond zegt in Nieuwsuur in een reactie: "Het meest schrijnende is dat de politieagenten zich niet te allen tijde gesteund voelen door de leiding van de politie, door het gezag en door de politiek," aldus Busker. "Dat leidt er toe dat mensen onzeker worden in hun werk en dat heeft grote gevolgen. Dat zou je als Nederland niet moeten willen."
Want de onderzoekers schrijven dat 'als de politie geen gepast geweld inzet risicovolle situaties uit de hand kunnen lopen. En dat levert gevaar op voor burgers en agenten.'
Slecht getraind
Dat agenten geweld mijden komt onder meer doordat ze slecht zijn getraind. Bijna de helft van de politiemensen vindt dat ze in hun opleiding te weinig worden voorbereid op het gebruik van geweld. En als ze eenmaal aan het werk zijn vindt 71 procent dat er te weinig wordt getraind.
Busker: "Een gemiddelde politieagent gaat vier keer per jaar naar de schietbaan. Terwijl mensen wanneer ze van een schietvereniging lid willen worden, al achttien keer naar de schietbaan zijn gegaan. Daar zit natuurlijk wel een grote spanning tussen. Politieagenten kunnen gewoon veel beter getraind zijn".
De agenten in het rapport:
"In de confrontatie is men niet goed genoeg getraind en te onzeker. Hierdoor ontstaat vaak een situatie van niet ingrijpen of excessief geweld richting de verdachte. Waardoor in het laatste geval aan beide kanten vaak meer letsel ontstaat dan noodzakelijk." En: "Aan een voetbalscheidsrechter die ouder is dan 40 jaar worden hogere eisen gesteld dan aan de jonge agent die straks achter de hooligans aan moet rennen."
'Snel veranderen'
Volgens de NPB moet er snel wat veranderen: "Er moeten meer schiettrainingen komen, er moet meer getraind worden op aanhoudingstechnieken, er moet meer getraind worden in groepsverband en er moet ook meer training en aandacht zijn voor een aantal mentale aspecten van het politiewerk," aldus Busker.
In een eerste reactie erkent de Raad van Korpschefs de kritiek die de agenten leveren. De trainingen zullen worden aangepast en Frans Heeres, binnen de raad verantwoordelijk portefeuillehouder, wil dat leidinggevenden zich meer op straat laten zien. Ook werken ze aan een nieuwe, strengere aanpak van geweldplegers.
Vanavond een reportage over de angst onder politiemensen. In de studio reageert PvdA-Tweede Kamerlid Attje Kuiken.
Vragen en/of opmerkingen? Mail de makers, Karel Ornstein (Karel.Ornstein@Nieuwsuur.nl) en/of Guido van Ophoven (Guido.van.Ophoven@Nieuwsuur.nl).