De Commissie gewapende particuliere beveiliging tegen piraterij, de commissie De Wijkerslooth, vindt dat Defensie koopvaardijschepen beter moet beschermen tegen Somalische piraten.
Status van militair
Als het ministerie daarvoor zelf niet genoeg capaciteit heeft, kan het personeel van particuliere bedrijven inzetten. Deze beveiligers kunnen dan tijdelijk de status van militair krijgen. Maar de reders mogen zelf geen bewapende beveiligers inschakelen. De ministers Ivo Opstelten (Justitie) en Hans Hillen (Defensie) hebben het advies vandaag in ontvangst genomen.
De Stichting Maatschappij Veiligheid en Politie, waarvan Pieter van Vollenhoven voorzitter is, kwam gisteren ook met een advies.
Eerder schreef minister Hillen een brief aan de Tweede Kamer dat Nederlandse rederijen die militairen op hun schepen willen, fors voor die bescherming moeten betalen.
Plicht
De commissie onder voorzitterschap van oud-OM-topman Joan de Wijkerslooth vindt voldoende beveiliging van de schepen een plicht van de overheid. Alle in aanmerking komende transporten hebben volgens het advies dan ook recht op bescherming van Defensie. Nu kan Nederland schepen nog niet genoeg bescherming bieden.
De afgelopen jaren hebben reders 250 keer om hulp gevraagd. Dat was vaak terecht, schrijft de commissie. Maar door een gebrek aan capaciteit kregen slechts enkele tientallen schepen bescherming door escortes of gewapende manschappen aan boord.
Vuurwapens
Het probleem van piraterij speelt vooral voor de kust van Somalië en de Hoorn van Afrika. Sinds 2008 heeft Nederland vrijwel onafgebroken een marine-eenheid ingezet in de strijd tegen piraterij. Toch beschikt een aantal Nederlandse zeevarenden over eigen vuurwapens en zijn ook bereid die in te zetten tegen Somalische piraten in de Golf van Aden.
Voor de kust van Somalië zijn dit jaar in totaal 178 schepen aangevallen, tegenover 314 wereldwijd, aldus het Internationaal Maritime Bureau (IMB). Daarvan werden er 22 gekaapt (31 wereldwijd). Zeker 362 mensen werden gegijzeld door Somalische piraten, 7 mensen kwamen daarbij om. Momenteel houden Somalische zeerovers 18 schepen vast en 355 mensen.
Losgeld
Wereldwijd ligt de economische schade door piraterij tussen de 12 en 17 miljard dollar, zo schat Oceans Beyond Piracy (OBP). In Somalië lopen de bedragen die de piraten vragen voor de gegijzelde schepen en opvarenden de pan uit: gemiddeld zo'n 5,4 miljoen dollar aan losgeld.
In de afgelopen jaren zijn de piraten steeds professioneler geworden. Waren ze eerst alleen voor de Somalische kust actief, nu bevaren ze de hele Indische Oceaan. Ook hebben de zeerovers steeds betere wapens en schepen tot hun beschikking. Vermoedelijk werken de piraten met moederschepen, die kleine scheepjes op pad sturen en voorzien van voorraad.
Te gast is minister Hans Hillen. Hij reageert op het advies.
Vragen en/of opmerkingen? Mail een maker: Guido van Ophoven (Guido.van.Ophoven@Nieuwsuur.nl)