Artsen van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) zien een "ongekende" toename van het parvovirus. Dat is gevaarlijk voor zwangere vrouwen. Het virus kan hun ongeboren kinderen besmetten, met risico op overlijden in de baarmoeder.
Het parvovirus is eigenlijk bekend van een onschuldige kinderziekte die het veroorzaakt: de zogenoemde vijfde ziekte. Kinderen krijgen dan rode vlekjes op hun huid. Maar voor de foetussen van zwangere vrouwen is het virus minder onschuldig. Als het niet wordt behandeld kan het leiden tot ernstige gezondheidseffecten of zelfs een miskraam.
Dus slaan de Leidse artsen alarm. Hoeveel parvobesmettingen er precies zijn, is niet bekend omdat er geen meldplicht is voor de ziekte. Maar het is zeker dat er sprake is van een flinke stijging, niet alleen in Nederland maar in heel Europa.
Hoogste piek in dertig jaar
Het LUMC moest dit jaar al dertien zwangere vrouwen behandelen na een besmetting. Vier van die dertien gevallen dateren uit de laatste anderhalve week. Ter vergelijking: normaal gesproken hebben slechts een paar vrouwen per jaar zo'n behandeling nodig. Een piek als deze is de afgelopen dertig jaar niet voorgekomen.
Hoogleraar verloskunde Monique Haak van het LUMC uitte haar zorgen in een alarmerend bericht op LinkedIn. "Het overgrote deel van de besmette kinderen kunnen we gelukkig een levensreddende bloedtransfusie geven. Maar met een klein deel gaat het niet goed."
Zo'n bloedtransfusie kan pas worden gegeven als de besmetting wordt ontdekt tijdens een 20 wekenecho. Dus is Haaks oproep vooral bedoeld om meer bewustzijn te creëren bij verloskundigen en echoscopisten die zwangere vrouwen onderzoeken. Een parvobesmetting kan bovendien best moeilijk te zien zijn op een echo.
Samantha's dochter Hope overleed voor haar geboorte als gevolg van het parvovirus:
Het RIVM wijt de stijging van het aantal parvobesmettingen op dit moment aan de daling van het aantal besmettingen in de coronaperiode. Uit cijfers van onderzoeksinstituut Nivel blijkt inderdaad dat het virus meer rond gaat. Zo zijn er ook meer kinderen met huiduitslag.
Parvo is niet zo besmettelijk als sommige andere virussen, zoals corona. "Voor overdracht is echt intensief contact nodig", zegt Tjalling Leenstra, hoofd van de Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding van het RIVM. "Het gaat met druppels uit de keel. Meestal verspreidt het binnen huishoudens, op kinderdagverblijven of op scholen."
Zwangere vrouwen hoeven wat Leenstra betreft niet extreem voorzichtig te zijn. Ze kunnen bijvoorbeeld gewoon hun kind ophalen van de crèche. "Maar als vrouwen in de eerste twintig weken van hun zwangerschap contact hebben met een kind dat de vijfde ziekte heeft, moeten ze contact opnemen met een verloskundige of huisarts."
Leenstra zegt daar wel bij: "We weten dat ongeveer twee derde van zwangere vrouwen de vijfde ziekte eerder heeft doorgemaakt. Die vrouwen hebben daarna levenslange afweer en kunnen het niet meer doorgeven aan het kind."
Het parvovirus is ook bekend als hondenvirus. Hoewel het dezelfde naam heeft, is er geen verband tussen dat virus en het virus dat bij mensen de vijfde ziekte veroorzaakt. Overdracht van hond naar mens is niet mogelijk.
Behalve goede preventieve onderzoeken bij zwangere vrouwen lijkt er weinig te doen aan de verspreiding van het parvovirus. Er is geen vaccin, bovendien lijkt de kans dat dat vaccin er snel komt klein. Dat is omdat het virus in principe weinig schade berokkent bij niet-zwangeren.