Het tekort aan meesters is al jaren een hoofdpijndossier in het basisonderwijs. Ook de nieuwe coalitie houdt zich bezig met de vraag: hoe krijgen we meer mannen voor de klas? Met het opsplitsen van de pabo denken de partijen het antwoord te hebben, maar medewerkers in het basisonderwijs zijn sceptisch over het plan.
Slechts 13 procent van de leraren in het basisonderwijs was vorig jaar man. Dit percentage is in de afgelopen tien jaar nauwelijks gestegen, ondanks meerdere pogingen van de politiek om meer mannen naar de pabo te trekken, zoals meer sport -en technieklessen.
De coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB denken het tij te kunnen keren door aparte opleidingen voor jonge en oudere kinderen te introduceren op de pabo. De gedachte daarachter is dat mannen liever niet voor de kleuterklas zouden willen staan en dus tegen een stage bij de kleuters opzien. Een kleuterstage is op sommige pabo's namelijk verplicht.
Door de opleiding op de pabo te splitsen, hoeven studenten die voor de specialisatie van het oude kind kiezen geen stage in de onderbouw te lopen. Zij kunnen zich dan focussen op de bovenbouw (groep 5 t/m 8). Studenten die kiezen voor het jonge kind specialiseren zich in het lesgeven in de onderbouw (groep 1 t/m 4).
Breed inzetbaar
Karin van Weegen is voorzitter van het Landelijk Overleg Lerarenopleiding Basisonderwijs (LOBO). Zij vindt het belangrijk meer mannen in het basisonderwijs te krijgen, maar ziet een splitsing van de pabo-opleiding niet zitten. "Je versmalt daarmee de bevoegdheden van de leraar. Ze kunnen óf voor de onderbouw staan óf voor de bovenbouw. Op die manier missen de pabo-studenten de ontwikkeling van het hele kind. Ook levert je opleiding op deze manier geen breed inzetbare leraren af."
Van Weegen benadrukt daarnaast dat op een groot aantal pabo's een kleuterstage al niet meer verplicht is. "En het is zeker niet zo dat er op die pabo's meer mannen zitten."
Mick Tuinebreijer loopt stage op een basisschool bij groep 1 en 2. Hij vindt het juist leuker om voor de kleuters te staan dan voor oudere kinderen:
Bovendien blijkt uit het hoofdlijnenakkoord niet duidelijk wat de coalitiepartijen verstaan onder het 'jonge' en het 'oude' kind, zegt Van Weegen. "Het lijkt erop dat ze alleen de kleuterklas bedoelen, maar bij ons is 'het jonge kind' groep 1 tot en met 4." Als de pabo wordt opgesplitst tussen tussen de onder- en bovenbouw, zouden mannelijke pabostudenten dus ook groepen na de kleuters mislopen.
Volgens de LOBO-voorzitter hebben veel mensen een vertekend beeld van de kleuterklas. "Er wordt een beeld geschept alsof je in de kleuterklas alleen maar luiers moet verschonen, maar dat is helemaal niet geval."
Vrouwen in de minderheid
Een plek waar het mannentekort in het basisonderwijs níet is terug te zien, is op basisschool De Saffier in Zoetermeer. Van de zestien leerkrachten, zijn er negen man. Directeur Pascal Bongers is er trots op. "Ik denk dat een goede verdeling op een school voor leerlingen heel belangrijk is."
Ook Bongers vindt het goed om meer mannen te enthousiasmeren voor het basisonderwijs, maar denkt niet dat dit plan "het gouden ei" is. Wat Bongers vooral merkt, is dat mannelijke stagiairs op zijn school het fijn vinden dat er meerdere meesters rondlopen. "Mannen trekken mannen aan."
Zelf moest Bongers tijdens zijn opleiding ook stage lopen bij de kleuters. "Ik heb uiteindelijk niet voor de kleuters gekozen omdat het mij niet lag, maar ik vond een kleuterstage interessant en goed om mee te maken. Tijdens zo'n stage kom je erachter waar je meer feeling mee hebt."
Loopbaanperspectief
Volgens Van Weegen van het LOBO is er al veel onderzoek gedaan naar wat je kunt doen om mannen het onderwijs in te krijgen. "Het is belangrijk om te zorgen voor mannelijke mentoren, zodat de jongens op de pabo zich kunnen optrekken aan iemand waar ze zich in herkennen."
Ook wil het LOBO samen met opleidingen werken aan het loopbaanperspectief voor pabo-studenten. "We willen beter in beeld brengen wat de loopbaanpaden voor afgestudeerde pabo-studenten zijn. Het is een hele brede opleiding."
