Yorgos Achimastos
redacteur Nieuwsuur
Meer kelders dan ooit hebben door de langdurige regen van de afgelopen maanden waterschade opgelopen. Waarschijnlijk gaat het om schade in honderdduizenden woningen, zeggen experts tegen Nieuwsuur.
Het heeft in Nederland de afgelopen maanden ontzettend veel geregend. Het KNMI noemt deze winter zelfs de een-na-natste sinds het begin van de metingen in 1906. Hierdoor is het grondwaterpeil op veel plaatsen tot extreme hoogte gestegen.
Elke winter lopen ongeveer een miljoen huizen het risico op waterschade. Het gaat dan voornamelijk om overstroomde tuinen, schuren, kruipruimtes en kelders. Maar het opvallende dit jaar is dat ook hoge gebieden, die niet eerder met wateroverlast te maken kregen, last hadden van water.
Droog gebied
"Het gaat vooral om woningen uit de jaren zeventig of ouder", zegt Maarten Kuiper van onderzoeksbureau Aveco de Bondt. "Honderdduizenden woningen meer dan normaal die nu wateroverlast ervaren."
Voor Gerrit Wiggers is het emotioneel zwaar. "Ik droom ervan." Het water staat tien centimeter hoog in zijn ondergelopen atelier in Hilversum. Drie keer per nacht staat hij op om te controleren of het water in de kelder niet opnieuw is gestegen.
Om de paar uur moet hij een waterpomp aanzetten. "Niet de hele nacht, want het vreet energie", zegt Wiggers, die denkt dat de schade aan zijn atelier in de kelder zo'n tien- tot vijftienduizend euro bedraagt.
Ook voor Dimitri de Bruijn is het een bittere pil. Hij kocht in december een nieuwe woning in Laag-Soeren op de Veluwe. Vlak voor de sleuteloverdracht kreeg hij een telefoontje dat de kelder vol water stond. "Dat was volgens de vorige eigenaar in de afgelopen zestig jaar nog nooit gebeurd."
De Bruijn kende de Veluwe als een hoog en droog gebied, "maar droog is het in ieder geval niet meer". De plannen voor zijn hobbykelder gaan voorlopig niet door en de schade loopt volgens de Bruijn in de duizenden euro's. Op een vergoeding hoeft hij niet te rekenen, want volgens de Omgevingswet is de eigenaar zelf verantwoordelijk voor een waterdicht pand.
Hoger grondwaterpeil
De natte wintermaanden staan in schril contrast met de zomer. Die zijn de laatste jaren juist extreem droog als gevolg van klimaatverandering, zeggen experts. Water langer vasthouden moet die verdroging tegengaan. Deze zogenoemde 'vernattingsstrategie' moet de CO2-uitstoot verminderen, de verzakking van huizen tegengaan en de biodiversiteit beschermen.
Het gevolg daarvan kan zijn dat grondwaterpeil (tijdelijk) hoger komt. Sommige huiseigenaren wijzen dan ook met de beschuldigende vinger naar de gemeente of waterschappen. Zij zouden door hun beleid bijdragen aan de huidige problemen.
Volgens grondwaterexpert Kuiper is de schuldvraag van belang. "Als iemand iets heeft aangepast waardoor de grondwaterstand verandert en dat leidt tot schade, dan is de initiatiefnemer hiervoor verantwoordelijk."
Extremen
Toch lijkt daarvan in zowel Hilversum als in Laag-Soeren geen sprake. "Het onderlopen van kelders is geen gevolg van beleid van het waterschap, want wij voeren als waterschap momenteel geen vernattingsstrategie op de Gooise Heuvelrug", meldt waterschap Amstel, Gooi en Vecht.
Ook het waterschap waar Laag-Soeren onder valt, zegt dat er geen ander beleid is ingezet en dat het hoge grondwater het gevolg is van de uitzonderlijke regenval de afgelopen maanden. Het waterschap waarschuwt voor meer van dit soort extremen in de toekomst.
Kuiper pleit voor betere samenwerking en meer aandacht voor het onderwerp, om de schade te beperken. "Het is echt belangrijk dat vernatting en droogte in een gebied beter met elkaar in verband worden gebracht."
Voor bewoners met schade zit er volgens Kuiper nu niks anders op dan wachten tot het grondwaterpeil weer zakt. De verwachting is dat dat komende maanden zal gebeuren.
