Vermindert het nieuwe migratiepact de instroom van asielzoekers? Zuid-Europese landen als Griekenland en Italië hopen het, net als Nederland, waar het aanmeldcentrum in Ter Apel al maanden overvol is. Maar ook België kampt met grote migratieproblemen. Daarom kijken onze zuiderburen reikhalzend uit naar het pact.
De Belgische politiek koos een opvallende maatregel in een poging het opvangprobleem te beteugelen. De regering besloot dit jaar dat alleenstaande mannelijke asielzoekers geen onderdak en eten meer krijgen. Vrouwen en kinderen krijgen dat nog wel.
Gevolg is dat duizenden jonge mannen rondzwerven op straat. Officieel gaat het om 2800 mensen, maar waarschijnlijk zijn het er veel meer. Zij moeten soms weken of maanden wachten op hun asielprocedure.
'Gezinnen met kinderen hebben prioriteit'
België kan niet anders, zegt Nicole de Moor, de staatssecretaris van Migratie en Asiel. "Ik besef heel goed dat iedereen recht heeft op een opvangplaats en juridisch is er ook geen verschil tussen een kind en een alleenstaande man. Maar moreel is er voor mij wel een verschil. Als we tekort hebben aan plaatsen, ondanks alle inspanningen, om extra bedden te vinden... Tja, dan geef ik prioriteit aan de gezinnen met kinderen."
Nu er een doorbraak is in het Europese migratiebeleid denkt De Moor dat alleenstaande mannen voortaan worden tegengehouden aan de randen van Europa. Maar juristen betwijfelen dat.
Want veel mannen die nu door Brussel zwerven, komen volgens asieladvocate Mieke Van den Broeck niet uit veilige landen, maar uit onveilige landen landen als Afghanistan, Palestina of Eritrea. "Voor die mensen geldt het dan niet, dus het (pact, red.) gaat volgens mij maar een minimaal effect hebben."
De staatssecretaris is het niet met haar eens. Zij denkt dat sterkere buitengrenzen, betere regels over terugkeer en samenwerkingen met landen buiten Europa leiden tot minder instroom.
De mannen die door Brussel zwerven krijgen hulp van een liefdadigheidsinstelling die eten en andere levensmiddelen geeft:
In België zijn volgend jaar Europese en landelijke verkiezingen en rechts-populistische partijen staan hoog in de peilingen. Juist daarom vindt staatssecretaris De Moor van de christendemocratische partij CD&V de nieuwe strengere Europese migratie-afspraken hard nodig.
"Het is niet gemakkelijk om het op te lossen, maar het kan wel", zegt De Moor. "De beste remedie tegen populisten is tonen dat je het wel degelijk kan oplossen als je samenwerkt in Europa en als je samenwerkt met herkomstlanden. Ik geloof dat het absoluut mogelijk is om opnieuw controle te nemen over ons migratiesysteem."
De situatie in België is zelfs nog erger dan in Griekenland, in die overbevolkte opvangkampen.
In Nederland spreken veel mensen schande van de erbarmelijke situatie in Ter Apel, waar asielzoekers soms noodgedwongen buiten in het gras moeten slapen. Advocate Van den Broeck vindt de situatie in haar land nog schrijnender. "De situatie in België is zelfs nog erger dan in Griekenland, in die overbevolkte opvangkampen. Daar hebben ze ten minste tenten, eten en drinken."
"In België is er zelfs dat niet. En als ze een tent hebben, dan komt vaak de politie die afpakken. Dus de mensen worden verjaagd, ze hebben niks."
