De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft voor het eerst een pil goedgekeurd voor de behandeling van postnatale depressie, een ziekte die elk jaar honderdduizenden nieuwe moeders in de Verenigde Staten treft. Daar is de nieuwe pil groot nieuws.
Ook in Nederland krijgt zo'n 10 procent van de pas bevallen vrouwen een depressie. Maar het is nog onzeker bij welke groep vrouwen dit nieuwe medicijn kan aanslaan - en of het mogelijk ook in Nederland op de markt komt.
De pil die twee weken lang eens per dag moet worden ingenomen heeft veelbelovende resultaten laten zien. Sommige patiënten voelden zich na drie dagen al beter. Deze behandeling is aanzienlijk sneller dan andere antidepressiva en een stuk minder ingrijpend dan de enige andere door de FDA goedgekeurde behandeling tegen postnatale depressie. Die wordt via een infuus toegediend tijdens een proces dat zo'n zestig uur duurt en kost 34.000 dollar (zo'n 31.000 euro).
"Wat je vaak merkt bij vrouwen met een postnatale depressie, is dat ze voortdurend bezig zijn om zich staande te houden", zegt Mijke Lambregtse, psychiater bij het Erasmus MC. "Ze zitten in een overlevingsstand. En vanuit die overlevingsstand is het vaak moeilijk om de signalen van je kind op te vangen én daar passend naar te handelen."
Het mechanisme van de pil is nieuw. Die gaat uit van een hypothese die al lang bestaat: dat een postnatale depressie kan komen door een enorme hormoondip na een bevalling.
"Ik denk dat dit middel specifiek effect kan hebben bij vrouwen bij wie er een hormonale basis is bij hun depressie", zegt Lambregtse. Dat zijn vaak vrouwen die rondom de menstruatie ook depressieve klachten krijgen.
Lambregtse behandelt vrouwen die een depressie krijgen na de bevalling. Vrouwen die milde klachten hebben, krijgen vooral uitleg en advies over hun levensstijl, legt Lambregtse uit. Als dat niet helpt, wordt gesprekstherapie toegepast. "Als dat ook niet werkt, geven we medicatie."
Saskia Assenbroek heeft twee kinderen en kampte na beide zwangerschappen met een postnatale depressie. Toch weet ze niet of ze het nieuwe Amerikaanse medicijn zou hebben gewild:
Maar het nieuwe medicijn wordt ook met de nodige scepsis bekeken. "Dit onderzoek is alleen nog in de Verenigde Staten gedaan", zegt Lambregtse. "En het is gefinancierd door de producent van het medicijn. Het onderzoek is dus niet echt onafhankelijk geweest."
Daarnaast is het middel bij het onderzoek twee weken toegediend en zijn de vrouwen tot vier weken daarna opgevolgd. "We weten dus niet of dit middel ook op de lange termijn depressieve klachten kan voorkomen."
Ook Veerle Bergink, psychiater in New York, is kritisch. "De reden dat de FDA het heeft goedgekeurd, is omdat ze een fast-track hebben gekregen, met als argument dat er momenteel geen andere behandeling is voor postpartum depressie." In dat geval krijg je sneller goedkeuring van de FDA, zegt Bergink. Maar het argument dat er geen andere behandeling beschikbaar is, klopt volgens haar niet. "Er zijn genoeg goede behandelingen voor een postpartum depressie."
Daarnaast zijn er bij dit middel meerdere onderzoeken gedaan naar de depressie buiten de kraamtijd, en daar liet het te weinig effectiviteit zien, zegt Bergink. "Dus de FDA heeft het niet goedgekeurd voor de behandeling van een depressie buiten de kraamtijd. Dat zegt wel wat over de algemene werking als antidepressivum: dat het niet goed genoeg is."
