Twee politieke tegenpolen die samen besturen: in Zuid-Holland is dat gelukt. BBB en GroenLinks sloten samen met VVD, PvdA en CDA een coalitieakkoord, maar nog niet alle gevoelige onderwerpen zijn volledig uitonderhandeld.
Zoals het gedwongen uitkopen van boeren. In het coalitieakkoord staat dat dat de komende vier jaar niet gebeurt in Zuid-Holland. Maar in de studio van Nieuwsuur zegt Sinan Özkaya, de provinciale fractievoorzitter van GroenLinks, dat onteigeningsprocedures toch niet zijn uitgesloten. Als blijkt dat de stikstofreductie niet snel genoeg gaat, "dan moeten we inderdaad kijken of we zo'n procedure zouden kunnen starten".
Áls het komt tot verplichte uitkoop moet dat pas na de regeerperiode gebeuren, zegt Özkaya. Verder noemt hij onteigening "erg onwenselijk". Tegenover de GroenLinks-politicus zit Hans Veentjer van BBB. Hij geeft toe dat de discussie rond gedwongen uitkoop "een lastig issue" is. "Dat hebben we nog niet daadwerkelijk helemaal uitgepraat."
Water bij de wijn
GroenLinks is fel tegenstander van bouwen in het groene buitengebied, maar gaat er toch mee akkoord op twee locaties. Een gevoelig punt voor de groene partij, omdat de lokale GroenLinks-fractie uit Alphen aan den Rijn uit de coalitie stapte vanwege bouwplannen in polder de Gnephoek. Nu bepaalt het provinciebestuur, waar GroenLinks onderdeel van is, dat alsnog op 125 hectare in dat groene gebied huizen komen.
De Alphense fractievoorzitter José Huls is teleurgesteld in dit deel van het Zuid-Hollandse coalitieakkoord. Zij vindt het niet uit te leggen aan de achterban, zei ze eerder tegen het AD.
3200 hectare nieuwe natuur
Nieuwkomer BBB maakte bij de Zuid-Hollandse formatie voor het eerst kennis met het fenomeen compromissen sluiten. Zo komt er 3200 hectare nieuwe natuur, en dat gaat deels ten koste van landbouwgrond. Om die natuur te creëren moet volgens Veentjer "een enkele boer daardoor weg". Toch ging hij akkoord, want: "Het is geven en nemen." De nieuwe natuur maakt deel uit van afspraken met het Rijk.
Sommige BBB-afdelingen spraken in het verleden dreigende taal richting het kabinet; ze hebben breekpunten en als die in het geding komen willen ze zich niet houden aan landelijk beleid. Maar Veentjer gaat Den Haag niet tegenwerken. "We hebben ons aan de wet te houden."
Zolang het huidige kabinet-Rutte IV er zit, zal Veentjer dat beleid uitvoeren. "Op dit moment wel, ja." Maar hij benadrukt ook dat BBB meer invloed heeft als de partij meebestuurt, dan wanneer het in de oppositie blijft zitten. "Natuurlijk zal het komende tijd af en toe gaan schuren, maar we hebben een basis van vertrouwen."
Geen overleg met Caroline
Volgens Veentjer heeft partijleider Caroline van der Plas totaal geen bemoeienis gehad met het Zuid-Hollandse collegeakkoord. Hij zegt zelfs dat hij haar helemaal niet heeft gesproken. "Zij houdt zich alleen bezig met de Tweede Kamer." Wel legde Veentjer de provincieplannen voor aan het landelijke bestuur van BBB. Maar dat deed hij pas achteraf, toen de onderhandelingen al klaar waren.
Volgens Özkaya van GroenLinks zijn de onderhandelingen met BBB geslaagd omdat alle partijen probeerden zich te verplaatsen in elkaar. "In plaats van alleen te denken vanuit je eigen standpunt. Het is ook belangrijk om de ander te begrijpen."
Want, zo zegt Özkaya: "Als je de mens centraal stelt, ook als het over boeren gaat, dan zijn er weinig verschillen die niet te overbruggen kunnen zijn."
