Deze week besloot Honduras alle diplomatieke banden met Taiwan te verbreken en nieuwe relaties aan te gaan met China. En toen waren er nog maar dertien landen die Taiwan erkennen als een zelfstandige natie die losstaat van China. Ooit waren dat er 110. Waarom brokkelt de steun voor Taiwan langzaam af?
Taiwan noemt zich een onafhankelijke republiek na de Chinese burgeroorlog in 1949, maar China ziet Taiwan als opstandige provincie. In de loop der tijd hebben veel landen de overstap gemaakt van Taiwan naar China. Er is geen land ter wereld dat diplomatieke relaties met zowel China als Taiwan onderhoudt; die twee gaan niet samen, en dus is het kiezen.
Taiwan straffen
Die keuze lag de afgelopen jaren met name bij landen in Centraal- en Latijns-Amerika. Zo verloor Taiwan diplomatieke steun van Costa Rica, Panama, de Dominicaanse Republiek, Nicaragua en als laatste dus Honduras. "Taiwan heeft eigenlijk twee grote partijen: de nationalisten en democraten. Momenteel zijn de democraten aan de macht die niet Peking-gezind zijn", legt Taiwan-kenner Xiaoxue Martin van Instituut Clingendael uit.
"Peking heeft veel liever dat de nationalisten in Taiwan aan de macht zijn. Als straf zijn ze veel harder achter de diplomatieke partners van het land aan gegaan."
Economische keuze
De gemene deler tussen het handjevol landen dat Taiwan erkent, is de omvang. "Ze zijn allemaal heel erg klein. Diplomatiek betekenen ze ook niet zo veel. Het zijn vooral landen met een kleine en nog te ontwikkelen economie", zegt Martin. Deze landen ontvangen ontwikkelingshulp van Taiwan om bijvoorbeeld het onderwijs of de zorg te verbeteren.
"Voor deze landen is de keuze voor China nu puur een economische keuze", zegt Michiel Baud, emeritus hoogleraar Latijns-Amerikaanse studies aan de Universiteit van Amsterdam. "Het is heel grappig: Amerikaanse en Europese ambassadeurs begrijpen het niet. Ze denken dat deze landen hun ziel aan de duivel verkopen, maar zo zien de Latijns-Amerikaanse landen het zelf helemaal niet. Ze hebben geen emoties bij China."
China heeft zich de afgelopen jaren van zijn beste kant kunnen laten zien in Centraal- en Latijns-Amerika. "Tijdens covid hebben ze enorm publicitair geïncasseerd, omdat ze snel vaccins en mondkapjes zijn gaan regelen voor Zuid-Amerikaanse landen die niet wisten waar ze het halen moesten", zegt Baud.
Volgens Baud is hiermee het domino-effect in gang gezet. "Het is een onomkeerbaar proces. Al die landen gaan door de pomp, vroeg of laat. Er wordt een grote politieke lading aan gegeven, maar of het nou rechtse of linkse regeringen zijn: ze kiezen gewoon voor de grootste investeerder. En dat is China."
"Het verlies van elke partner is een grote klap voor Taiwan. Ze hebben die partners namelijk nodig om binnen internationale organisaties voor ze te lobbyen en om te kunnen claimen dat Taiwan een land is", zegt Martin. "Want als niemand dat meer erkent, wat is Taiwan dan?"
