Ze zijn terug van (even) weggeweest: energiecontracten waarvan de prijs voor lange tijd vaststaat. Door de energiecrisis waren die afgelopen jaar nauwelijks te krijgen, maar nu de gasprijzen wat terugzakken begint dat langzaam te veranderen.
Vooralsnog bieden leveranciers ze alleen aan op kleine schaal, maar komende maanden komt er waarschijnlijk meer aanbod. Dat kan voor veel mensen gunstig zijn, zeggen experts.
Energiecrisis
Door de Russische inval in Oekraïne raakte de energiemarkt in crisis: Rusland viel weg als grote gasaanbieder waardoor de prijzen snel stegen. Daardoor was het voor leveranciers onmogelijk om nog vaste contracten aan te bieden. Want de tarieven die ze daarvoor zouden vragen, zouden al snel weer te laag zijn.
Mensen die een nieuw energiecontract wilden afsluiten, waren dus aangewezen op variabele contracten waarvan de prijs enkele keren per jaar wordt aangepast. Voor veel huishoudens rezen de prijzen vorig jaar de pan uit. Het kabinet kwam met een prijsplafond om hen te helpen.
Maar nu de inkoopprijzen van gas dalen, durven leveranciers het weer aan om vaste contracten aan te bieden. "Zo zijn er al een aantal aanbiedingen van contracten met een prijs die één jaar vast staat", zegt Hans de Kok van prijsvergelijkingssite Pricewise.
Ook de prijzen van energiecontracten dalen op dit moment. "We verwachten dat de tarieven onder het niveau van het prijsplafond uitkomen", zegt De Kok. Voor iedereen met een variabel contract kan dat al snel een lagere energierekening opleveren.
Of overstappen op een vast contract gunstig is, hangt van veel factoren af. Zo is een vast energiecontract (met een looptijd van een jaar) nu nog niet beschikbaar voor iedereen. Alleen bij de Vandebron, Mega, Innova en HEM zijn ze te krijgen. Maar, zegt De Kok, "die kopen maar een beperkte hoeveelheid gas in, dus dat betekent dat ze lang niet aan iedereen zo'n contract kunnen aanbieden. Er geldt: op is op".
Ook Essent biedt sinds kort weer vaste contracten, maar alleen aan een deel van hun eigen klanten, laten het bedrijf weten aan Nieuwsuur. De Kok: "De energiemarkt is nog turbulent dus ze verkopen alleen nog vaste contracten heel gericht aan een bepaalde groep."
Als je bij die selecte groep hoort, kan het "zeker interessant zijn" om voor die vaste prijs met een relatief laag tarief te kiezen, zegt De Kok. "Het prijsplafond geldt alleen voor dit kalenderjaar 2023. Als je nu één jaar vast kiest, heb je ook daarna nog even een vaste prijs."
Hogere overstapboete
Leveranciers zijn vooralsnog voorzichtig met vaste contracten omdat de markt "nog niet heel erg stabiel" is, zegt ook energie-econoom Hans van Cleef. "Doordat de gasvoorraden goed gevuld zijn, liggen de prijzen een stuk lager dan afgelopen zomer. Maar de onzekerheid in de markt is nog steeds heel groot."
Of Europa de gasvoorraden gevuld kan houden, hangt voor een groot deel af van China, zegt Van Cleef. "Afgelopen jaar konden we veel lng, vloeibaar gas, inkopen wat eigenlijk bestemd was voor China. Want China zat in een lockdown en de economie draaide niet hard. Maar nu de economie daar weer op gang komt, is er automatisch minder lng beschikbaar voor Europa. Dan kunnen er tekorten ontstaan, wat weer prijsopdrijvend werkt."
Wel is de verwachting dat Nederlanders de komende maanden meer vaste contracten kunnen kiezen. De reden: klanten moeten binnenkort een hogere boete betalen als ze voortijdig van hun vaste contract af willen, wat leveranciers dus extra geld oplevert. Eneco, Vattenfall, Oxxio en WoonEnergie zeggen tegen Nieuwsuur weer vaste contracten aan te bieden als die regeling rond is.
Nu kan je vaak nog voor zo'n 50 euro per product (gas en elektriciteit) uit een vast contract stappen. De nieuwe regels moeten voorkomen dat bij plotselinge prijsdalingen alle klanten overstappen naar een goedkoper contract. Het energiebedrijf blijft dan zitten met duur ingekochte energie en zou zelfs kunnen omvallen. De Kok raadt mensen aan om te overwegen over te stappen "nu de opzegvergoedingen voor vasteprijscontracten nog relatief laag zijn".
Na 2025 kans op lagere prijzen
Voor de komende jaren verwacht energie-econoom Van Cleef dat de energieprijzen relatief hoog blijven. "Dat komt vooral doordat het totale aanbod van gas is afgenomen omdat Rusland niet meer een van de grote spelers is."
Tot 2025 of 2026 "blijft het een heel krappe markt met opwaartse prijsrisico's", zegt hij. "In 2025 komen er wat grote gasprojecten beschikbaar in met name Qatar. Plus, dan komen duurzame energiebronnen en de huidige inzet om efficiënter om te gaan met energie echt op gang. Er komt dan wat meer lucht in de markt."
