Deze zomer zou het gedaan moeten zijn met de wachttijden voor de populaire warmtepomp. Wel zal het nog een tijd duren om de opgebouwde wachtlijsten weg te werken. Dat duurt mogelijk tot eind van dit jaar.
"We verwachten dat medio 2023 vraag en aanbod in balans zijn en we een normale levertijd hebben", zegt Frank Agterberg van de Vereniging Warmtepompen. Leveringsproblemen door de corona-lockdown in China en een wereldwijd tekort aan componenten als printplaten en microchips leiden ertoe dat producenten niet aan de vraag kunnen voldoen.
Als gevolg van de hoge gasprijs is de warmtepomp bezig met een ongekende opmars: installateurs plaatsten vorig jaar 100.000 warmtepompen, 37 procent meer dan in 2021. Het kabinet wil dat dit aantal stijgt tot 200.000 warmtepompen in nieuwe en bestaande woningen in 2026.
Tekort aan installateurs
Vanaf 2026 wordt de hybride warmtepomp de standaard bij het verwarmen van huizen. In 2030 moeten 1 miljoen warmtepompen zijn geplaatst in bestaande woningen. De branche denkt dat het over drie jaar mogelijk is jaarlijks 300.000 warmtepompen te leveren. "Daarvoor moet de productie, de import en de installatiecapaciteit wel omhoog", zegt Agterberg.
Een rondgang langs de grote makers van warmtepompen leert dat ze daar hard aan werken. Leverancier Itho Daalderop in Tiel heeft vorig jaar de fabriek met enkele hallen uitgebreid. Er is nu ruimte voor het samenstellen van 100.000 warmtepompen per jaar. Producent Remeha in Apeldoorn hoopt na uitbreiding vanaf 2024 jaarlijks 140.000 warmtepompen te kunnen leveren. Een woordvoerder van het bedrijf verwacht dat de tekorten in de tweede helft van dit jaar zijn weggewerkt.
Maar dan dreigt een volgend probleem: een tekort aan installateurs. Ondernemersorganisatie Techniek Nederland "zet alles op alles om voldoende warmtepompmonteurs op te leiden". Zo komt er in iedere regio een opleidingslocatie. Techniek Nederland wil ook de installatietijd van een warmtepomp halveren, van gemiddeld 32 uur naar 16 uur.
Vorig jaar sloot het kabinet met de sector het 'actieplan hybride warmtepompen'. Daarin staat dat de productiekosten in 2030 40 procent lager moeten liggen dan in 2021. Inmiddels zijn er grote twijfels of dat haalbaar is. Agterberg: "Als de vraag groter is dan het aanbod, stijgt de prijs. En dan is er ook nog de inflatie." Wel kan het sneller installeren van de warmtepomp op termijn kosten schelen, denkt Agterberg.
Maar Taco van Hoek van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) zegt geen enkele aanleiding te zien voor een spectaculaire kostendaling. "De arbeidskosten zullen stijgen, zeker omdat de pomp vanaf 2026 een verplichting wordt. Voor de apparaten geldt dat dit een internationale markt is. Het idee dat deze apparaten tientallen procenten goedkoper worden, is naar ons idee niet realistisch."
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat erkent dat hogere prijzen voor energie en grondstoffen en de krapte op de arbeidsmarkt samen met de beperkte productiecapaciteit tot een hogere prijs leiden. "Vooralsnog gaan wij ervan uit dat dit op termijn gaat veranderen."
Subsidiegat
De kosten van een hybride warmtepomp liggen tussen de 5000 en 7000 euro. Wie een warmtepomp aanschaft kan daar tot 30 procent subsidie voor aanvragen. Prettig voor de woningeigenaar, maar een kostenpost voor het kabinet. Zeker als vanaf 2026 de hybride warmtepomp verplicht wordt als vervanging van de cv-ketel en jaarlijks mogelijk 300.000 woningeigenaren voor die optie kiezen.
Het EIB berekende vorig jaar een 'subsidiegat' van twee miljard euro als de overheid de subsidies handhaaft. Dan zullen er naar verwachting vanaf 2026 jaarlijks dus 300.000 warmtepompen worden aangeschaft. "Wat het eventueel uitblijven van een prijsdaling betekent voor de subsidiepot zal nog moeten worden bezien", zegt een woordvoerder van het ministerie. Ook zal niet iedereen die een warmtepomp aanschaft subsidie aanvragen en toegekend krijgen, verwacht het ministerie.
Maar al zouden de kosten eerder hoger dan lager zijn, een woordvoerder van kenniscentrum Milieu Centraal benadrukt dat door de gestegen gaskosten een overstap op een warmtepomp nog steeds de moeite waard is.
