Zo vlak voor Kerst, terwijl de energieprijzen ongekend hoog zijn, komt de president van De Nederlandsche Bank (DNB) Klaas Knot, met een oproep aan werkgevers: verhoog de lonen met 5 tot 7 procent. Dat zou samen met het energieplafond van de overheid genoeg moeten zijn om de pijn van de stijgende prijzen te dragen.
Het is de uitkomst van een Catshuisoverleg gisteravond, waar het kabinet advies vroeg aan een aantal prominenten economen. Knot heeft het kabinet daar op het hart gedrukt niet nog meer te compenseren, omdat dat de inflatie alleen nog maar verder aanwakkert, zegt hij vanavond bij Nieuwsuur.
Een loonsverhonging van 5 tot 7 procent is niet zomaar, zegt Knot. "We hebben ramingen gemaakt en willen niet zien dat lonen verder dalen. Stel dat je de lonen constant wilt houden, dan kom je uit op 5 tot 7 procent loonsverhoging. Het is een gemiddelde rekensom op macro-niveau."
Je kunt als overheid niet én bezuinigen én steun geven, dat je financiert met een hoger begrotingstekort.
De winsten van bedrijven zijn hoog genoeg, vindt Knot. "Sectoren als de handel, de industrie, vervoer. Sectoren waar hoge winsten zijn gemaakt." Vooral bedrijven die zo groot zijn geworden door het goedkope gas en de lage lonen. "Daar is nu een einde aan gekomen. We hebben een structureel krappe arbeidsmarkt en energie en arbeid zullen de komenden jaren schaars zijn. Daar hoort een hogere beloning bij."
Al zullen volgens Knot niet alle sectoren dat kunnen betalen. Dat beaamt ook de directeur van banketbakkerij Maison Kelder in Den Haag, Bob Kaptein. Hij gelooft niet in een generieke maatregel. De banketbakkers krijgen er in twee jaar 7 procent loonsverhoging bij. Dat is zo afgesproken in de cao. "Er is in sommige branches gewoon geen ruimte. Alles is duurder, de energielasten zijn gestegen en daar hebben mijn bakkers, mijn winkels last van. We kunnen niet de gehele inflatie corrigeren."
Extra inflatie
Energieprijzen blijven de komende jaren hoog, maar de overheid kan dus niet doorgaan met compenseren, vindt Knot. "Het risico van zo makkelijk naar de overheid kijken is als een hond die zijn eigen staart najaagt: je kunt als overheid niet én bezuinigen én steun geven dat je financiert met een hoger begrotingstekort. Elke extra impuls zal leiden tot extra inflatie."
Wel vindt hij dat de overheid goed moet kijken naar compensatie voor mensen die dat hard nodig hebben. "Want nu komt steun ook terecht bij mensen die het helemaal niet nodig hebben."
Het dieptepunt hebben we nu wel gehad in Nederland.
De Nederlandse economie koelt af door de hoge inflatie en de inzakkende wereldhandel en scheert de komende maanden langs een lichte recessie. Hoe zorgelijk is dat volgens Knot? "We verwachten dat de economie maar beperkt zal afkoelen. Er zullen een paar kwartalen van negatieve groei zijn, maar dat zal zich niet vertalen in negatieve jaarcijfers. We voorzien geen diepe recessie."
De lichte recessie vertaalt zich inmiddels ook in dalende huizenprijzen. Maar die prijzen waren volgens Knot veel te snel gestegen, vooral voor starters. Hij denkt dat na een stijging van 14 procent in 2022, een correctie van 6.5 procent op de huizenmarkt niet zorgelijk is. "Het is een beperkte correctie op de enorme stijging."
Knot is ook over de gehele economie niet pessimistisch. In de loop van volgend jaar keert de economische groei weer terug, met in 2024 zo'n 2 procent, verwacht DNB. "Met een slag om de arm vanwege de oorlog in Oekraïne, maar het dieptepunt hebben we nu wel gehad in Nederland. Er is geen reden voor zorgen over een grote neergang van de economie."
