Zorgen om toenemend drugsgebruik studenten, Trimbos start onderzoek

• Eva Doesborgh

  redacteur Nieuwsuur

Stress, prestatiedruk en drugsgebruik; er zijn grote zorgen om het welzijn van studenten. Uit eerder onderzoek blijkt dat meer dan de helft kampt met angst, somberheid en eenzaamheid. Het Trimbos-instituut start nu een nieuw onderzoek naar de oorzaken van verminderd welzijn. En dat is voor het eerst.

Jolien Dopmeijer, Trimbos-onderzoeker studentenwelzijn, ziet dat studenten tegenwoordig veel voor hun kiezen krijgen. "Denk aan de corona-, woning- en energiecrisis, een enorme studieschuld en daar komt de klimaatcrisis nog bovenop. Studenten maken zich echt zorgen over hun voortbestaan in deze wereld." Het instituut neemt al deze maatschappelijke factoren mee in het onderzoek.

Cocaïne

Vorig jaar deed het Trimbos-instituut voor het eerst onderzoek naar drugsgebruik onder studenten. Daaruit bleek dat 12,5 procent wel eens cocaïne had gebruikt. Omdat er niet eerder wetenschappelijk onderzoek is gedaan, kan het instituut niet spreken van een stijging of daling. Het aantal studenten met mentale klachten is in vergelijking met de jaren vóór corona, wel aanzienlijk gestegen. Ook het aantal suïcides onder jongvolwassenen steeg het afgelopen jaar met 15 procent.

Twee studenten vertellen anoniem aan Nieuwsuur hoe hun drugsgebruik tijdens corona toenam.

Zorgen over het welzijn van studenten zijn er ook bij de Leidse studentenvereniging Minerva. Na de zelfmoord van een Utrechtse student hebben zij hun leden een brief gestuurd met de vraag om naar elkaar om te kijken en op studenten te letten die een vlucht lijken te nemen in drank en drugs. Verder gaan ze het gesprek aan met hun leden door het vertonen van een film over de problematiek en organiseert de vereniging een mentale welzijnsweek.

Staatssecretaris Maarten van Ooijen moedigt Nederlandse studentenverenigingen aan om zelf preventief beleid te maken rond het gebruik van drugs. Dat deed hij naar aanleiding van Kamervragen die werden gesteld nadat de Utrechtse studentenvereniging U.V.S.V./N.V.V.S.U alarm sloeg over excessief cocaïnegebruik. "Bij een steeds grotere groep studenten is het inmiddels een gewoonte geworden, en dat is echt een probleem", zegt oud-praeses Valerie Lhoëst.

Minerva-praeses Daan Yesilkagit ziet dat er nog een taboe bestaat om te praten over mentale gezondheid. Hij hoopt met de aandacht voor het probleem het gesprek te starten, zowel binnen als buiten de vereniging. "Wij hebben geen zicht op wat er buiten de vereniging gebeurt. Maar door er hier een onderwerp van te maken, wordt het gesprek hopelijk ook meegenomen naar andere studenten en studentenhuizen", zegt Yesilkagit.

Vanuit het studenteninitiatief Lieve Mark is er wel onderzoek gedaan naar de toename van drugsgebruik. Tijdens de lockdown werd een enquête onder zo'n 8000 studenten verspreid met vragen over onder meer welzijn en drugsgebruik. Daaruit bleek dat een kwart van de respondenten meer drugs was gaan gebruiken.

'Vangnet weggevallen'

Volgens één van de oprichters van Lieve Mark, Martijn Janse, heeft de lockdown ervoor gezorgd dat vooral studenten in studentenhuizen sneller in aanraking kwamen met harddrugs. "Er waren geen feesten meer op de verenigingen. Daar geldt een zero-tolerancebeleid rond drugs, wat een positieve invloed heeft op het gebruik. De feestjes werden nu thuis gegeven, waar niet zo'n sociale controle is. Daardoor werd de groepsdruk voor drugsgebruik ook groter", zegt Janse.

De Landelijke Kamer van Verenigingen, de koepel van studentenverenigingen, merkt dat het sinds de coronacrisis een stuk slechter gesteld is met het welzijn van studenten. "Door de lange sluiting van de sociëteiten is het sociale vangnet van studenten weggevallen en ze zijn daardoor veel eenzamer geworden", zegt bestuurslid Gohar Pogosian.

Onderzoeker Dopmeijer wil niet op de feiten vooruitlopen voordat er wetenschappelijk onderzoek is verricht. "Maar we maken ons wel zorgen en nemen deze signalen erg serieus."