Bijna 3 miljoen mensen kijken dinsdagavond online hoe vlucht SPAR19 aankomt in Taipei, de hoofdstad van Taiwan. Niet veel later komt de Amerikaanse Nancy Pelosi, de voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, het toestel uitgelopen.
De 82-jarige Pelosi is de hoogste Amerikaanse functionaris die de eilandstaat bezoekt in ruim 25 jaar. Beelden van het controversiële bezoek gaan de hele wereld over. "Spelen met vuur", noemt de Chinese president Xi Jinping het bezoek.
Het is niet de eerste keer dat Pelosi lijnrecht tegenover China staat. En het is óók niet de eerste keer dat ze wereldnieuws is door haar soms controversiële acties. Volgens sommigen de machtigste, volgens anderen de meest gehate, vrouw in de Amerikaanse politiek: wie is Nancy Pelosi?
Nancy Patricia D'Alesandro wordt op 26 maart 1940 geboren in Baltimore, waar haar vader burgemeester is. In 1963 trouwt ze met Paul Pelosi, en in zes jaar tijd krijgt het stel vijf kinderen. Pelosi wordt huisvrouw, maar gaat na een paar jaar ook wat vrijwilligerswerk doen voor de Democratische Partij. Ze blijkt talent te hebben voor fondsenwerving, en besluit dat ze ook zelf de politiek in wil.
Vanaf dan gaat het hard met haar carrière: Pelosi wordt in 1976 verkozen tot lid van het Democratisch Nationaal Comité, en in 1987 verovert ze als een van de weinige vrouwen een plekje in het Huis van Afgevaardigden, de Amerikaanse volksvertegenwoordiging.
Kritiek op China
Al kort na haar komst in het Congres uit Pelosi flinke kritiek op China. En die kritiek steekt ze ook niet onder stoelen of banken bij een werkbezoek aan Peking, in 1991.
Midden op het Plein van de Hemelse Vrede haalt ze samen met twee Congresleden een spandoek tevoorschijn met de tekst: to those who died for democracy in China (voor de mensen die zijn gestorven voor de democratie in China), verwijzend naar de 3000 mensen die twee jaar eerder om het leven kwamen bij een studentenprotest op het plein.
China is niet blij met de actie, en de militairen die erbij zijn doen alles om te zorgen dat de gebeurtenis niet gefilmd wordt. De tv-ploeg van CNN die erbij is, wordt zelfs een paar uur opgesloten.
Veto van Bush
Pelosi is ook groot voorstander van een wet die duizenden Chinese studenten in staat zou stellen in de VS te blijven nadat hun visum was verlopen, om mogelijke vervolging te voorkomen als ze terugkeerden naar China.
George W. Bush, de toenmalig president, spreekt zijn veto uit tegen de wet. Maar Pelosi weet genoeg Democratische en Republikeinse stemmen te krijgen om het veto te omzeilen. Haar kritiek op Bush is sowieso fel: zo noemt ze hem ooit een "incompetent leider".
In 2003 wordt Pelosi als eerste vrouw verkozen tot voorzitter van het Huis van Afgevaardigen. Ze wordt een van de meest uitgesproken tegenstanders van de Amerikaanse invasie in Irak, de oorlog die het imago van president Bush flink naar beneden haalt. Daardoor winnen de Democraten in 2006 voor het eerst in twaalf jaar de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden. Vier jaar later verliezen de Democraten alsnog hun meerderheid in het Huis.
Populariteit daalt
Na het aantreden van de Democratische president Barack Obama in 2009, speelt Pelosi regelmatig een grote rol bij het invoeren van belangrijke wetten. Bijvoorbeeld bij Obamacare, de wet die bepaalde dat alle Amerikanen vanaf 2014 een zorgverzekering moesten hebben.
Maar de politica is ook vaak negatief in het nieuws. Als ontdekt wordt dat de CIA in 2009 de marteltechniek waterboarding heeft gebruikt tijdens het verhoren van terrorismeverdachten, zegt Pelosi er niks van te weten. Maar uit documenten van de CIA blijkt dat dat niet waar is. Een paar maanden later geeft ze het zelf ook toe.
In 2010 wordt Pelosi gedegradeerd tot minderheidsleider van het Huis van Afgevaardigden, als de Republikeinen de meerderheid van het Huis terugwinnen. Twee jaar later is het weer stuivertje wisselen en wint Pelosi haar plek als voorzitter terug. Haar strijd met de toenmalige president Donald Trump wordt daar alsmaar groter, met als het meest spraakmakende moment dat Pelosi live op televisie een belangrijke speech van Trump verscheurt.
Tijdens Trumps presidentschap verliezen de Democraten bij verkiezingen meerdere Congresleden, met als gevolg een nog grotere minderheid. Dat maakt het moeilijk voor Pelosi om wetsvoorstellen van de nieuwe president Joe Biden door het Congres te krijgen.
Toch lukt het om in de eerste twee jaar van zijn presidentschap een coronasteunpakket, een uitgavenpakket voor betere infrastructuur, een programma van biljoenen dollars voor het milieu en wetgeving ter bescherming van het homohuwelijk aan te nemen.
Kritiek op rijkdom
En dan is er nog haar rijkdom. In 2018 is Pelosi het op zes-na rijkste Congreslid, en ook daarom krijgt ze een hoop kritiek. Zij en haar man worden regelmatig beschuldigd van insider trading.
Uit een rapport van Fox News en Bloomberg blijkt dat Paul Pelosi in februari 2020 zeer riskante aandelen kocht bij Google, Apple en andere techbedrijven, vlak voordat de markt het Huis van Afgevaardigden wetten ging invoeren om die bedrijven te reguleren.
De inmiddels 82-jarige Pelosi, al twintig jaar fractieleider van de Democratische Partij in het Huis van Afgevaardigden, heeft eerder gezegd dat ze na 2022 zal stoppen. In 2018 stemde Pelosi in met termijnlimieten voor de top drie leidinggevende posities in het Huis, waarna ze beloofde zich aan de termijnlimieten te houden - ook als de maatregel uiteindelijk niet zou worden aangenomen. Als ze zich hier daadwerkelijk aan houdt, zal dit haar laatste jaar zijn als fractieleider en voorzitter.
Of Pelosi's tocht door Azië een soort afscheidstournee van haar carrière is, weet niemand zeker. Wat wél zeker is, is dat de machtigste vrouw van de Amerikaanse politiek, een behoorlijke indruk achterlaat.
