De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) roept iedereen op die naar het buitenland gaat, geen planten mee terug te nemen naar Nederland. De planten kunnen namelijk besmet zijn met de bacterie xylella fastidiosa, die één van de meest schadelijke plantenziektes ter wereld veroorzaakt. Meer dan 300 plantensoorten kunnen door de ziekte worden aangetast.
De ziekte komt vooral voor in Zuid-Europa. De NVWA vreest dat in de vakantieperiode de plantenziekte overslaat naar de rest van Europa en dat zou verstrekkende gevolgen hebben. De autoriteit waarschuwde hier al vaker voor.
Voor mensen is xylella onschadelijk, maar olijfbomen, citrusbomen en lavendel overleven een infectie niet. En ook planten in je eigen tuin zijn volgens de NVWA niet veilig voor de plantenziekte.
Gebied op slot
"Volgens Europese regelgeving moeten bij een uitbraak van xylella alle planten rondom een besmetting in een straal van 50 meter of meer vernietigd worden", vertelt Marieke van Lent, crisisadviseur Plantengezondheid bij de NVWA. "Daarnaast mag er in een straal van 2,5 kilometer rondom een besmet gebied zeker vier jaar lang geen plant meer vervoerd worden."
De xylella-bacterie droogt planten en bomen uit, waardoor deze uiteindelijk sterven. Van Lent legt uit hoe planten ziek worden:
Een grote xylella-uitbraak, en de maatregelen die erbij horen, zouden ernstige gevolgen hebben voor de agrarische sector, zegt Aad Vollebregt, voorzitter van de vakgroep Bomen, Vaste planten en Zomerbloemen bij Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO). "Dat betekent geen nieuwe planten voor tuinen, maar ook geen handel voor agrarische bedrijven en tuincentra. Dat zou een schade zijn van tientallen miljoenen."
Jan de Vries is directeur van boomkwekerijen in Boskoop en Zundert. "Alle planten die wij hier hebben zijn gevoelig voor xylella. Als xylella in dit gebied uitbreekt, mogen we geen van de planten meer verhandelen. Dat zijn behoorlijk ingrijpende maatregelen, waar we niet te licht over mogen doen."
Bij een uitbraak middenin Boskoop zouden in het rode gebied alle planten moeten worden vernietigd, en in het oranje gebied zouden vier jaar lang geen planten mogen worden vervoerd:
Volgens de NVWA zijn de ingrijpende maatregelen bij een uitbraak hard nodig. "Als xylella om zich heen slaat, zullen de gevolgen desastreus zijn", zegt Van Lent. "We kunnen namelijk niks tegen de bacterie uitrichten. Geïnfecteerde planten zullen we dan ook moeten vernietigen om verspreiding te voorkomen."
Het is aan een plant niet te zien of deze geïnfecteerd is met xylella en dat maakt het erg lastig om de plantenziekte te detecteren. "De ziekte verspreidt zich via de zogeheten schuimcicaden, ook wel spuugbeestjes genoemd. Die komen veel voor in Nederland. Je ziet in het voorjaar weleens een plukje spuug in je planten zitten. Daarin zitten de jonge schuimcicaden. Die kunnen de bacterie razendsnel verspreiden."
Vollebregt: "De ziekte kan bij een uitbraak enorme schade aanrichten in Nederland. Neem daarom geen lavendel, rozemarijn of andere planten uit het buitenland mee.''
