Je treft het al in verschillende Nederlandse supermarkten aan: de Nutri-Score. Met dit voedingskeuzelogo zie je in één oogopslag hoe goed de voedingswaarde van een product is, is het idee. Nog dit jaar kan het label verplicht worden in Europa.
Maar er is veel discussie over het nut van zo'n label. Verschillende voedselproducenten zien er geen brood in en ook onder voedseldeskundigen is er onenigheid.
Dankzij dit label hoef je geen diëtist meer te zijn om de voedingswaarde van producten te ontleden.
Zo leidt het systeem tot grote woede bij Zuid-Europese voedselproducenten, die het oneerlijk en misleidend vinden. Producten als Parmezaanse kaas, roquefort en ibericoham krijgen namelijk slechte Nutri-Scores én hebben een zogenoemde 'beschermde oorsprongsbenaming'. Dat houdt in dat een product alleen een bepaalde naam mag dragen als het op de juiste manier en op een specifieke plek gemaakt is.
Die status voorkomt dat zulke exclusieve etenswaren goedkoper na zijn te maken buiten Italië. Maar het zorgt er ook voor dat producenten de receptuur niet kunnen aanpassen voor een betere Nutri-score.
Daarom doet een deel van de voedselindustrie zijn best om de invoering van het label in zijn huidige vorm tegen te houden. Daar gaan bedrijven ver in. Erg ver, weet de Franse bedenker van de Nutri-Score, Serge Hercberg. "We hebben te maken met veel persoonlijke aanvallen en er zijn bedreigingen via anonieme telefoontjes."
Verwarring
Opvallend genoeg klinkt er niet alleen vanuit de hoek van voedselproducenten kritiek, maar ook uit die van organisaties die zich hard maken voor transparantie op verpakkingen. Nutri-Score maakt namelijk onderscheid tussen verschillende productgroepen. Zo kan een relatief gezonde diepvriespizza de groene A-score krijgen, terwijl vette gerookte zalm een D-score krijgt. Verwarrend, vindt Frank Lindner van Foodwatch. "Ik zou het niet aanraden om elke dag zulke pizza's te eten."
Ook voedingswetenschapper IJsbrand Velzeboer heeft zo zijn bedenkingen bij voedingskeuzelogo's als de Nutri-Score. Hij denkt dat bedrijven hun producten gaan aanpassen, zodat deze producten een betere score krijgen zonder dat het product daadwerkelijk gezonder wordt.
Belangrijk vindt hij het ook dat consumenten meer te weten komen over voeding, in plaats dat ze een plaatje met kleurtjes leren begrijpen. "Je houdt de consument gewoon dom."
Ondanks de bedenkingen ziet Lindner ook het voordeel in van een universeel label. Wie bijvoorbeeld voor het schap met toetjes staat en een gezonde keuze wil maken, heeft er wel degelijk iets aan. "Tot voor kort zou je een voedseltechnoloog of diëtist moeten zijn om de voedingswaarde van producten te ontleden. Met de Nutri-Score komt daar verandering in."
Zo kun je gemakkelijker gezonde keuzes maken en dat helpt in de strijd tegen welvaartsziektes als obesitas en kanker. Daarom zijn de Wereldgezondheidsorganistatie en de Consumentenbond voorstander van de Nutri-Score.
Wetenschappelijk comité
Het label had eigenlijk al twee jaar geleden ingevoerd moeten worden. De invoerdatum is uitgesteld om het wetenschappelijke comité achter het label meer tijd te geven om imperfecties te corrigeren. Dat comité bestaat uit onafhankelijke wetenschappers, waaronder twee Nederlanders.
Voedingsdeskundige Michelle van Roost vindt het een goed idee dat het comité zijn tijd neemt voor de laatste aanpassingen. Zo kreeg niet-volkoren witbrood eerder nog een Nutri-Score A. Inmiddels wordt er onderscheid gemaakt tussen volkoren en niet-volkoren brood, maar als het aan Van Roost ligt wordt dat onderscheid nog scherper.
Ook hoopt ze, net zoals de Nederlandse overheid, dat de Nutri-Score in lijn wordt gebracht met de Schijf van Vijf. Dat is nu nog niet bij elk product het geval en kan leiden tot verwarring. "De twee moeten goed op elkaar aansluiten, zodat consumenten er straks echt wat aan hebben."
Of de Europese invoering er ook echt gaat komen, hangt af van een definitief wetenschappelijk rapport dat elk moment kan uitkomen. Afhankelijk van dat rapport geeft de Gezondheidsraad een officieel advies af. Als dat advies positief is, zal Nederland overgaan tot de volledige omarming van de Nutri-Score.
