Zo'n honderd asielzoekers uit de noodopvang in Leeuwarden gingen vandaag de straat op omdat ze de situatie in de opvang niet langer kunnen verdragen. Niet alleen is er 's nachts per persoon slechts 2,5 vierkante meter aan ruimte beschikbaar, het is er ook nog eens zo lawaaiig en bedompt dat volwassenen en kinderen moeilijk kunnen slapen.
Vandaag spraken de asielzoekers allereerst met de Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen, die al langer waarschuwt voor schrijnende situaties in de vastgelopen asielopvang. "Ik probeer er door met alle instanties te praten voor te zorgen dat mensen sneller worden opgevangen en dat er sneller voorzieningen worden getroffen", zegt hij. "Waar het natuurlijk om gaat is dat we solidair zijn met deze mensen en ruimte creëren waar ze op een menswaardige manier hun asielaanvraag kunnen afwachten.''
Zo zag het protest in Leeuwarden er vandaag uit:
Maar dat wachten is nu net het probleem. Een derde van de aanvragen voor asiel duurt, volgens de IND zelf, langer dan de wettelijke toegestane termijn van zes maanden. De meeste asielzoekers zitten in Leeuwarden al acht maanden te wachten op een reactie van de IND na het intakegesprek in Ter Apel bij aankomst in Nederland.
De grote expohal van het WTC in Leeuwarden was ooit bedoeld als noodopvang, maar nu wonen er al acht maanden lang 600 mensen bovenop elkaar. Kinderen klagen dat ze niet kunnen slapen omdat er per familie of vier losse personen een ruimte van ongeveer tien vierkante meter beschikbaar is. En dat terwijl de gemeenteraad al twee jaar geleden stemde voor een permanent azc binnen de gemeentegrenzen. Maar dat is er tot nu toe niet gekomen.
Tenten en sporthallen
De problemen in Leeuwarden staan niet op zichzelf: de asielopvang in Nederland is in de hele keten verstopt. Wie in Ter Apel in het aanmeldcentrum in Nederland aankomt, moet vaak dagen wachten tot de IND de aanvraag kan verwerken. Voor de wachters zijn geen bedden beschikbaar, omdat alle opvang in heel Nederland vol zit.
Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Eric van der Burg heeft nu aangekondigd dat er crisisopvang moet komen en dat gemeentes tenten en sporthallen beschikbaar moeten stellen. Maar ook dat is alleen voor een paar nachten bedoeld.
En het is volgens burgemeester Buma van Leeuwarden geen oplossing voor de bewoners van de noodopvang in zijn stad. "Het probleem is alleen maar groter geworden. Het systeem is compleet vastgelopen. Wat we hier doen is mensen opvangen omdat we dat willen doen vanuit een sociaal gevoel, maar het gevolg is dat ze er nu acht maanden zitten.''
Geen alternatief
Volgens Buma zijn de paar duizend crisisplekken die de staatssecretaris wil in iedere veiligheidsregio voor de mensen in zijn noodopvang geen alternatief. ''Dan komen ze in sporthallen en in tenten, dat wil je ook niet. Leeuwarden hoopte met de noodopvang een soort oplossing te kunnen bieden, maar nu zijn we ineens onderdeel van het probleem. Ik zou de mensen graag willen helpen, maar dat kan niet.''
De IND schrijft in een reactie op vragen van Nieuwsuur dat de dienst vanwege 'verlate migratie' na het opheffen van de coronamaatregelen, blijvende hoge instroom uit Syrië en de onrust in Afghanistan al maanden kampt met een groeiend aantal asielaanvragen. De dienst is daarom "hard op zoek" naar nieuwe collega's en doet er naar eigen zeggen alles aan om te voorkomen dat asielzoekers te lang moeten wachten op een besluit. "Maar we kunnen dit helaas niet altijd voorkomen."
