Het kabinet moet nu de regie pakken bij de asielcrisis. Dat zegt Jetta Klijnsma, commissaris van de koning in Drenthe, ook namens de alle andere commissarissen van de provincies. Het is volgens Klijnsma nu aan het kabinet om te kijken wat waar kan wat betreft opvang.
Eind maart schreven de commissarissen, samen met de veiligheidsregio's, een brief aan het kabinet, met de boodschap dat het zo niet langer gaat en dat het Rijk het mogelijk moet maken om gemeentes te verplichten asielzoekers op te vangen.
Ook deze week moest Klijnsma weer een paar keer de telefoon pakken om burgemeesters in Drenthe te verzoeken snel kortdurend opvang te verlenen. Dit vanwege het overvolle Ter Apel, waar mensen geen bed hadden om in te slapen. Die acute oplossingen zijn niet houdbaar, stelt ze: "Dat kan steeds maar voor een bepaalde tijd, want die hallen worden ook op een andere manier ingezet. Het is zo treurig. Mensen zijn gevlucht voor oorlog en geweld. Iedereen is van goede wil, maar er moet nu gewoon regie worden genomen."
In iedere gemeente is er volgens haar echt wel plek om een bestemming "om te toveren" tot een geschikte locatie. Daar heb je middelen voor nodig. "Het kabinet zegt gelukkig dat geld het probleem niet is. Maar in ons land hebben wij heel veel dingen gewoon zo strak geregeld dat het lastig is om zo'n pand echt beschikbaar te krijgen voor vluchtelingen."
Dat de situatie in de noodopvanglocaties slecht is, lieten asielzoekers in een noodopvang in Leeuwarden ons zien. Ze filmden binnen en vertelden ons over de omstandigheden waar ze met hun gezinnen in leven:
Klijnsma onderstreept dat de praktijk weerbarstig is. "Er zijn heel veel goedwillende gemeenten, maar die lopen ook tegen allerlei grenzen aan. Er zijn ook gemeenteraden die zeggen: 'Nou, toch liever niet'. Dan is het gewoon goed dat er wordt gezegd: 'Ja, het spijt ons, maar in heel Nederland zullen we moeten gaan helpen.'"
Een verplichting voor opvang zou het gemeenten makkelijker maken, zegt Klijnsma. "Dan kan ook een college van B&W een oud hotel of ziekenhuis vrij makkelijk aanpassen voor vluchtelingen. En dan hoef je dus niet naar de gemeenteraad, want je hebt de verplichting om het te doen."
Ook Ter Apel moet worden ontlast: "Essentieel is dat er nu meerdere aanmeldcentra komen. En dat niet meer alles in Ter Apel moet worden opgevangen. Als er twee extra komen dan helpt dat al om de druk van de ketel te halen."
'Noodwetgeving kan altijd sneller'
Het kabinet maakte vandaag duidelijk dat er dinsdag meer informatie komt over het inzetten van Rijksvastgoed, maar dat dwangmaatregelen pas kunnen na wetgeving. Die laatste zal naar verwachting na de zomer behandeld worden.
Maar volgens Klijnsma duurt dat te lang. "Noodwetgeving kan altijd sneller. En ik vind dit echt wel nood. Ik weet dat het kabinet het niet op alle fronten met mij eens is, maar we hebben in Ter Apel wel echt te maken met een crisis. Het kan niet zo zijn dat iedere avond opnieuw bussen ingezet moeten worden om mensen bij nacht en ontij ergens naar een sporthal te verplaatsen."