De militaire spanningen rondom Oekraïne lopen steeds verder op maar in Charkov, een stad vlakbij de grens met Rusland, is er weinig van te zien. "Je ziet nergens militaire voertuigen, er is geen mobilisatie", zegt verslaggever Gert-Jan Dennekamp die in de stad is.
Dat terwijl Rusland meer troepen naar de grens blijft sturen én de NAVO en de Verenigde Staten extra militairen in Oost-Europese landen stationeert. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zei vorige week dat bij een Russische inval juist Charkov ingenomen kan worden.
'Poetin zoekt naar excuus voor invasie'
Waarom juist Charkov? "Het ligt in een gebied met traditioneel veel Russischsprekende mensen, vaak ook met familie in Rusland", zegt Dennekamp. "Voor de oorlog in Oost-Oekraïne in 2014 begon, had het gebied handelsrelaties met Rusland. Veel mensen leefden en werkten aan de andere kant van de grens."
Zelensky vreest dat de Russische president Vladimir Poetin zoekt naar een reden om Charkov, de tweede grootste stad van Oekraïne, aan te vallen. Dennekamp: "Hij is bang dat er incidenten zullen zijn die Poetin als voorwendsel gebruikt om binnen te vallen. Hij kan dan zeggen: we komen op voor Russischtaligen."
Toch maken ze zich in Charkov nog weinig zorgen, hoort Dennekamp. "De stemming is: we leven nu en wat er morgen gebeurt zien we dan wel weer."
Dennekamp sprak met grenssoldaten, veteranen en bezoekers van een theater. Want voorstellingen gaan gewoon door. Wel vragen sommigen zich af: moet ik vluchten of niet?
In 2014, na de annexatie van de Krim, probeerden door Moskou gesteunde separatisten Charkov ook al onder controle te krijgen. Tevergeefs. Dennekamp: "In de provincies Loegansk en Donetsk kantelden de protesten richting de pro-Russen. Hier in Charkov werden die eruit geknokt. Maar het heeft er wel even om gespannen."
De oorlog met pro-Russische separatisten die sindsdien in het oosten van Oekraïne woedt, heeft op heel veel levens in Charkov een directe invloed. Mensen vechten in het leger, raakten hun baan kwijt omdat de fabriek ineens in vijandelijk gebied lag of konden geen familie meer bezoeken.
Veteraan wordt gezien als dader
De vraag is hoeveel inwoners van Charkov bij een inval nu achter de Russen zullen staan. Er is nog altijd een (slinkende) groep die goede relaties wil met Rusland. Dennekamp: "Een veteraan vertelde me dat toen hij terugkwam uit de oorlog in het oosten, hij hier werd gezien als een soort verrader, als dader. Hij zou de ellende hebben veroorzaakt: als het Oekraïense leger niet was gaan schieten was er niets gebeurd."
"En mijn taxichauffeur noemde Oekraïne de reden voor alle problemen, niet zozeer het optreden van Rusland. Dat is vermoedelijk een minderheid, maar hoe groot die is zie je misschien pas als de strijd uitbreekt."
