Marco van der Wal
Redacteur
Dat kinderen te veel zitten en te weinig bewegen is niet alleen slecht voor hun gezondheid, het heeft ook gevolgen voor de topsport. Daarvoor waarschuwen de Hockeybond, de Tennisbond, de Volleybalbond en de Zwembond.
''We zijn nu eerst minimaal twee jaar bezig om ze fit te krijgen. Daarna kunnen ze pas aan topsport gaan denken," zegt hoofdtrainer Robert-Jan Luttikhuis van tennispark Amstelpark. Volgens hem is er niet zozeer een gebrek aan talent, maar wel een gebrek aan talenten die aan de voorwaarden voldoen om topsporter te worden. "Ze komen op jonge leeftijd bij ons binnen om te trainen, maar ze zitten ook acht uur per dag op een scherm om te gamen, of televisie te kijken."
Eind september wees schaatscoach en bewegingswetenschapper Jac Orie al op de slechte conditie van de jeugd. Vooral op de lange schaatsafstanden is hun uithoudingsvermogen volgens Orie minder geworden. Ook de motorische vaardigheden zijn achteruitgegaan.
Kinderen die nu opgroeien lopen volgens sportbonden achterstanden op bij verschillende vaardigheden:
De vier grote sportbonden delen de zorg. Volgens Joost van Geel van de Hockeybond wordt de talentenpoel kleiner, waardoor je op termijn minder toptalenten hebt om uit te kiezen. ''Als je na een tijdje onder een bepaalde grens komt, dan heb je wel een probleem."
Om kinderen fit te krijgen, is het volgens Edwin Goedhart, bondsarts bij de KNVB, zaak om ze zo snel mogelijk weer van de bank te krijgen. ''Je wordt met talent geboren, maar je moet het ook wel ontwikkelen en de kans krijgen om er wat mee te doen. En juist in die eerste jaren leer je dat goed in te zetten. Dat mis je als je alleen maar achter de laptop blijft zitten, of achter de iPad zit."
Het begint al met buitenspelen, onderstreept Goedhart. "Als je de onderste takken van een boom afzaagt zodat kinderen er niet in klimmen, dan leren ze niet klimmen en klauteren. En dat is wel een van de basisvaardigheden waarbij je goed leert om je in moeilijke situaties staande te houden."
Blessures
Hij ziet de kans op blessures bij jongeren toenemen. ''Doordat ze niet gewend zijn om te springen, te vallen of hun val te breken, zijn ze blessuregevoeliger dan vroeger. Blessures kun je je in de topsport eigenlijk niet permitteren, want je carrière is heel kort. De leeftijd dat je echt op topniveau bent is niet heel hoog.''
Volgens Herman IJzerman, manager bij Kenniscentrum Sport en Bewegen, is het nog te vroeg om te zeggen dat er geen topsporters meer zullen doorbreken. Zijn kennisinstituut organiseert volgende week mede de week van de motoriek. Hij vindt de aandacht voor de conditie goed, maar wat hem betreft speelt er meer mee. Zo ziet hij een duidelijke terugloop van het aantal leden bij sportbonden. ''Bij het schaatsen is dat bijvoorbeeld vrij extreem. Vanaf 2013 is meer dan de helft van de leden opgestapt. Dan maak je je als bond natuurlijk wel zorgen. Dat maakt ook dat je minder talenten hebt waar je uit kan kiezen.''
Afgelopen Olympische Spelen won Nederland maar liefst acht medailles in de atletieksport. Toch ziet top-atletiekcoach Guido Hartensveld duidelijk een negatieve ontwikkeling. ''Het basisniveau gaat duidelijk omlaag. Als we de Oost-Afrikanen willen verslaan, moeten we gewoon schoolbussen en e-bikes naar Afrika sturen en er een McDonald's bouwen. Dan maken we misschien weer een kans.''
Volgens Hartensveld moet de toegevoegde waarde van de topsporters niet worden onderschat. "Zij zijn onze idolen, waar de jeugd tegenop kijkt. Als onze idolen verdwijnen, voorspel ik dat de jeugd nog minder gaat bewegen.''