Het grote accountants- en adviesbureau Deloitte vraagt medewerkers sinds een week steekproefsgewijs naar een corona-QR-code als ze naar hun werk komen. Volgens deskundigen mag dat niet. Maar Deloitte zegt medewerkers een veilige omgeving te willen bieden.
"Het is een lastige afweging geweest. Besloten is: je hoeft niet naar kantoor te komen, maar als je wel wilt dan moet je de QR-code kunnen laten zien", zegt Liesbeth Mol, lid van de Raad van Bestuur van Deloitte.
Daarbij gaat het om een vraag, onderstreept Deloitte. Medewerkers hoeven de code niet te laten zien als ze dat niet willen. Er is geen controle bij de deur, ook wordt er niets vastgelegd. Maar: medewerkers die de code niet willen laten zien, wordt gevraagd om weer naar huis te gaan.
Daarmee wordt volgens Deloitte niemand voor het blok gezet. Specialisten hebben het bedrijf volgens eigen zeggen verzekerd dat het wel mag. Mol: "Veel van onze mensen vinden dit prima. We praten met mensen die twijfelen. Tot nu toe zijn er geen protesten."
Dilemma
Veel bedrijven worstelen nu met hetzelfde dilemma: vraag je personeel of ze wel of niet gevaccineerd zijn?
Bedrijven hebben een zorgplicht en veel werkgevers zijn bezorgd over de veiligheid op de werkvloer door de aanwezigheid van niet-gevaccineerde medewerkers. Maar vanwege de privacy mogen ze er niet naar vragen.
In Amerika en in een paar Europese landen eisen bedrijven een vaccinatiebewijs. Op de Nederlandse werkvloer blijft het betrekkelijk stil. Eind augustus maakte Leaseplan bekend alleen gevaccineerde medewerkers te willen terugzien.
Deze drie medewerkers van Deloitte vinden het niet erg dat het bedrijf naar hun coronapas vraagt:
Nog steeds hangt er veel onduidelijkheid rond de vraag of je wel of niet aan een werknemer mag vragen of hij gevaccineerd is, zegt arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen.
"Dat komt door zwalkend beleid. Eerst mocht het niet, daarna volgens de minister wel. Maar ik ben van mening dat je op basis van grondwettelijke bepalingen zo'n vraag niet zou mogen stellen."
Ook vakbond FNV is duidelijk: "Dit gaat om het schenden van medische privacy", zegt vicevoorzitter Kitty Jong. "Grondrechten van werknemers staan op het spel."
Bij zo'n kantoor op de Zuidas is afstand houden geen probleem, lijkt me.
Medewerkers die een vaccinatiebewijs niet willen laten zien als er wel om wordt gevraagd, kunnen weigeren om mee te werken en als ze er niet uitkomen met hun baas naar de rechter stappen. Al is het de vraag of medewerkers tegen hun baas willen ingaan.
Het zal erom spannen hoe een rechter zou oordelen, zegt Evert Verhulp, hoogleraar arbeidsrecht (UvA). "Ik ben benieuwd. De belangenafweging zal bij een accountantskantoor anders zijn dan bij een ziekenhuis of een productielijn. Aan de ene kant heeft het accountantskantoor natuurlijk de verplichting om voor een veilige werkplek te zorgen. Maar andere kant is het de vraag of zo'n vaccinatiebewijs echt nodig is om daarvoor te zorgen. Je kunt ook denken aan andere maatregelen. Bij zo'n kantoor op de Zuidas is afstand houden geen probleem, lijkt me."
'Rechten zijn opzij te zetten'
Dat zegt ook FNV-vicevoorzitter Jong. "Er zijn tal van andere manieren om te zorgen dat de werkvloer veilig en gezond is."
Overigens is het helemaal niet zo moeilijk om aangepaste richtlijnen vast te leggen in de wet, volgens Verhulp. "Bij wet kun je artikel 11, over het recht op de onaantastbaarheid van het lichaam, vrij eenvoudig opzij zetten. Maar dan moet je daar wel een meerderheid voor krijgen natuurlijk."
