WHO: nog onvoldoende bewijs voor noodzaak derde prik

Landen zouden eerst moeten proberen zoveel mogelijk kwetsbare mensen volledig gevaccineerd te krijgen, voordat ze beginnen aan een derde prik. Dat zegt WHO-vaccinatieadviseur Siddhartha Sankar Datta tegen Nieuwsuur.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is er momenteel niet genoeg bewijs voor het geven van een boostervaccin aan mensen die volledig gevaccineerd zijn. "Het zou kunnen dat het in de toekomst nodig is, maar we hebben daar nog meer data voor nodig."

Sommige landen, zoals Israël en het Verenigd Koninkrijk, hebben al besloten een derde prik mogelijk te gaan maken. Andere landen denken erover na. Nederland wacht voorlopig het advies af van de Gezondheidsraad en het OMT, dat naar verwachting in het najaar zal verschijnen.

Terwijl sommige landen denken over een derde prik, zijn er ook veel arme landen waar nog maar een klein gedeelte van de bevolking is geprikt: in bijvoorbeeld Mozambique heeft slechts 1,02 procent van de mensen een volledige vaccinatie gehad.

De WHO vindt internationale solidariteit bij het vaccineren erg belangrijk, en bovendien ook noodzakelijk. "Onszelf veilig stellen lukt alleen als we ook anderen veilig stellen", zegt Sankar Datta.

Gevaarlijke varianten in vaccin-luwe landen?

Eén van de argumenten voor het snel vaccineren in armere landen, is het risico op gevaarlijke varianten die zich weer over de rest van de wereld kunnen verspreiden. Medisch epidemioloog Ger Rijkers denkt niet dat het zo'n vaart zal lopen, omdat virussen op termijn vaak minder dodelijk worden om te voorkomen dat ze niet meer kunnen verspreiden.

"Kijkend naar het verleden zie je dat de meeste virussen ernstiger beginnen en dan milder worden", zegt hij tegen Nieuwsuur. "Dus de kans is groot dat dit coronavirus ook milder wordt."

Volgens Rijkers is het voor het virus ook voordeliger om milder te worden. "De hele gevaarlijke varianten sterven sneller uit. De deltavariant is ontzettend succesvol omdat het zo mild verloopt bij veel mensen en zo besmettelijk is. Daarom komt het toch terecht bij mensen die een verminderde afweer hebben, zelfs als ze gevaccineerd zijn."

Dat rijke landen nu al nadenken (of beginnen) met het geven van een boostervaccin, is volgens Rijkers niet zo'n groot risico voor de aanlevering van vaccins aan armere landen.

"Als je naar de getallen kijkt: als we hier in het Westen iedereen die het nodig heeft een extra booster geven, dan kost dat 400 miljoen vaccins. Op 12 miljard vaccins die we in totaal nodig hebben maakt dat niet het verschil."

Volgens Rijkers hebben we wel een verantwoordelijkheid tegenover armere landen. "Als we hier mensen een booster gaan geven, dan hebben we de morele plicht om vaccins en infrastructuur aan armere landen te geven", zegt hij. "We hebben er voor gekozen om bedrijven die vaccins te laten ontwikkelen, en daar is op zich weinig mis mee, maar we moeten dan ook zorgen dat die bedrijven niet alleen verkopen aan de hoogste bieder."