Scholen, overheden en instanties doen te weinig om seksueel geweld tegen kinderen te voorkomen. "De aanpak sluit niet goed op de problemen aan", zegt Herman Bolhaar, Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, tegen Nieuwsuur.
Er moet veel eerder en veel meer werk gemaakt worden van het voorkomen van seksueel geweld, stelt Bolhaar. Veel van de daders zijn jong, ruim een kwart is minderjarig. "Veel jongeren weten niet wat grenzen zijn, voor zichzelf, laat staan voor een ander. Zoals we ook kinderen zwemles geven, moeten er structurele programma's komen rond deze thematiek, bijvoorbeeld op school. Het moet een vaste waarde worden in de opvoeding."
Helft meisjes slachtoffer
Eerder bleek uit onderzoek dat bijna de helft van alle meisjes en een op de vijf jongens voor hun achttiende verjaardag seksueel geweld meemaakt. Per jaar worden ruim 20.000 kinderen slachtoffer. "Dat houdt in: slachtoffer van verkrachting, aanranding of sextortion", zegt Bolhaar.
Dat laatste is het dreigen met het online zetten van naaktbeelden van het slachtoffer, tenzij die bijvoorbeeld flink betaalt. Vorig jaar, tijdens de eerste lockdown, meldden zich twee keer zoveel jongeren als slachtoffer van sextortion als normaal.
Bolhaar: "Iedereen was en is 24/7 online. De klassieke vorm van loverboys - maanden aanpappen met cadeautjes en dan toeslaan - is niet meer aan de orde. Het gaat veel sneller, soms wordt er al binnen 48 uur een seksueel delict gepleegd."
"Hij zei dat als ik niet zou doen wat hij wilde, dat hij me dan in mijn been zou schieten", zegt Selma (dat is niet haar echte naam, ze wil anoniem blijven). Ze werd meerdere keren door meerdere jongens verkracht, vertelt ze:
Een kwart van de minderjarige daders van seksueel geweld pleegt binnen twee jaar een nieuw delict. Daders worden na hun straf niet lang genoeg in de gaten gehouden door instanties, zegt Bolhaar. Ook de berechting moet sneller: "Gemiddeld zitten er 417 dagen tussen de dag dat de zaak aangebracht wordt bij het Openbaar Ministerie en een uitspraak van de rechter."
'Maak seksueel geweld bespreekbaar'
Veel van de daders waren eerder zélf slachtoffer. "Slachtofferschap gaat zo in je psychologische ontwikkeling zitten, dat je door kunt groeien naar het daderschap om te kunnen overleven. Een meisje dat slachtoffer werd, regelt vervolgens vriendinnen voor haar dader, bijvoorbeeld."
Het gaat vaak om kwetsbare jongeren die al problemen thuis of op school hebben. "Die problemen vroeg signaleren is heel belangrijk en moet beter", zegt de rapporteur. "Politie, Openbaar Ministerie en gemeenten moeten daarin stappen maken."
Ook jongerenwerkers en jeugdzorgmedewerkers spelen een belangrijke rol en moeten volgens Bolhaar meer getraind worden in het bespreekbaar maken van seksueel geweld. Meer dan de helft van de slachtoffers doen geen aangifte, vaak omdat ze niet durven. "Het blijft een precair onderwerp."
