Demissionair premier en VVD-leider Rutte heeft binnenkort een persoonlijk gesprek met CDA-Kamerlid Omtzigt. "Ik heb onlangs sms-contact met hem gehad en hij is bereid tot een gesprek", zei Rutte in Nieuwsuur. "Maar hij moet eerst nog wat verder herstellen voordat het gesprek kan plaatsvinden."
Rutte wil vooral weten waar de boosheid zit van Omtzigt, die al een tijd ziek thuis zit. Het gesprek kan belangrijk zijn voor het verloop van de kabinetsformatie. Die ligt nu grotendeels stil, omdat niet duidelijk is of mogelijke coalitiepartners nog wel vertrouwen hebben in Rutte als premier.
Omtzigt: herstel gaat langzamer dan gehoopt
Omtzigt reageerde na afloop op Twitter. In een reeks tweets schreef de CDA-politicus dat Rutte hem gisteren heeft gesms't met het verzoek om een gesprek, bij voorkeur aanstaande vrijdag.
"Ik heb geantwoord dat ik altijd tot een gesprek bereid ben, maar dat het op dit moment niet lukt dit soort gesprekken te voeren", meldt Omtzigt. "Ik hoopte eerder weer aan het werk te kunnen, maar mijn herstel gaat langzamer dan gehoopt door de aanhoudende stroom zaken rond mijn persoon."
'Functie elders'
Rutte ligt onder vuur sinds het uitlekken van de aantekeningen van verkenner Ollongren over een andere functie voor Omtzigt. Later bleek dat het Rutte was die de positie van het Kamerlid ter sprake had gebracht, al kon hij zich dat naar eigen zeggen aanvankelijk niet herinneren.
Uit vrijgegeven notulen van de ministerraad bleek ook nog eens dat bewindspersonen onderling klaagden over kritische Kamerleden als Omtzigt, en dat Rutte daarin meeging.
Rutte over zijn contact met Omtzigt:
De premier zei bij Nieuwsuur dat hij het vertrouwen van de Kamer wil terugwinnen, maar dat hij niet een andere politicus zal worden. "Ik ga niet opeens allerlei dingen anders doen", zei hij. "Ik ben trots op de afgelopen tien jaar."
Rutte was juist naar de studio gekomen om een toelichting te geven op eerdere uitspraken dat hij "radicale ideeën" had over een andere bestuurscultuur en de verhouding tussen kabinet en Tweede Kamer.
Hij erkende dat hij in het verleden het debat te weinig ruimte heeft gegeven, omdat hij te veel streefde naar snelheid in de besluitvorming en een goede sfeer in de coalitie. Daardoor konden de coalitiepartijen zich ook niet voldoende profileren, vindt hij achteraf.
Nooit aan opstappen gedacht
Er was de afgelopen weken felle kritiek op Rutte, maar hij heeft naar eigen zeggen nooit aan opstappen gedacht, ook niet na het Kamerdebat op 1 april, waarin er een motie van afkeuring tegen hem werd aangenomen en een motie van wantrouwen het net niet haalde.
"Ik heb wel getwijfeld of het allemaal goed zou aflopen", zei Rutte, maar hij heeft naar eigen zeggen nooit getwijfeld of hij nog wel de juiste man op de juiste plek was.
Rutte deed een aantal voorstellen om de bestuurscultuur te verbeteren. Zo wil hij een nieuwe overheidsorganisatie in het leven roepen, die moet gaan kijken of de besluiten van de politiek wel uitvoerbaar zijn. Mensen die in de knel komen, kunnen bij die organisatie, die tussen het kabinet en de Tweede Kamer in moet komen te staan, aan de bel trekken.
Anders 'polderen'
Ook wil Rutte iets veranderen aan het in Nederland zo gebruikelijke 'polderen'. Voordat het kabinet een akkoord sluit met maatschappelijke organisaties als vakbonden of sectoren, moet er eerst een debat plaatsvinden in de Kamer over de grenzen en hoofdlijnen van zo'n akkoord.
Daarnaast moet het makkelijk worden om als burger je recht te halen tegenover de overheid. De toegang tot het recht, bijvoorbeeld via de sociale advocatuur, moet eenvoudiger worden, zei Rutte.
Aanstaande woensdag is er een debat in de Tweede Kamer over de slepende kabinetsformatie. Dan moet ook duidelijk worden of potentiële coalitiepartijen voldoende basis zien om verder te praten over een nieuw kabinet onder leiding van Rutte.
