De Amerikaanse president Joe Biden organiseert vandaag en morgen een virtuele klimaattop, waarvoor veertig wereldleiders zijn uitgenodigd. Onder president Donald Trump verliet de VS het klimaatakkoord van Parijs, maar onder Biden is het land weer aan boord. Duidelijk is al dat Biden enorm wil investeren in de vergroening van de economie.
In het zeer conservatieve Carbon County, in het zuiden van de staat Wyoming, leven ze al generaties van kolen, olie en gas. Ze geloven er nauwelijks in klimaatverandering, maar bouwen op dit moment het grootste windpark van Amerika. Het is een keuze voor inkomsten en banen, nu het met de fossiele industrie niet zo lekker gaat.
"Niemand heeft deze dingen neergezet om de aarde te redden", zegt burgemeester Terry Weikum van Rawlins, de hoofdstad van Carbon County. "Ze staan hier om elektriciteit te verkopen."
Het zijn niet de kiezers van president Biden in Carbon County, maar ze doen wel precies wat hij wil met zijn klimaatplannen. Zijn bedoeling is dat kiezen voor de groene variant niet langer een ideologische keuze voor het klimaat hoeft te zijn, maar gewoon economisch de meest logische.
Om dat voor elkaar te krijgen, investeert Biden grofweg tien keer zoveel in klimaatbeleid als president Barack Obama, tot nu toe de meest ambitieuze president op dit terrein. Klimaatbeleid is in Washington na vier jaar Trump terug van weggeweest. En Biden geeft ook internationaal meteen gas: hij is voorzitter van de nieuwe klimaattop van wereldleiders.
Zwarte cijfers
Als burgemeester Weikum op een lege vlakte zo'n honderd kilometer van Rawlins uit zijn auto stapt, duikt hij meteen diep in zijn kraag. De wind snijdt dwars door ons heen. In alle richtingen staan windturbines, tot aan de horizon. "Carbon County is als een trechter in het landschap, de omliggende bergen zorgen dat het hier nagenoeg altijd waait."
Op de weg hier naartoe is Weikum ook even uitgestapt bij het plaatsje Hanna, waar weinig meer van over is. Half ingestortte huizen, rottende sloopauto's in het hoge gras. De laatste kolenmijn is afgelopen jaar definitief dichtgegaan, "het heet hier niet voor niets Carbon County". Maar de krimp speelt al veel langer. "Mensen die generaties hebben geleefd van de kolenmijn, stonden op een dag voor een gesloten hek. Dat komt hard aan."
Maar toen was er dus die wind, en het leek Weikum een logisch idee om dat te gelde te maken. "Ik zie hier ook liever een wijds, leeg land, maar je moet wel je rekeningen betalen. Een gemeenschap heeft een bron van inkomsten nodig, een stadje als Rawlins draait niet op zichzelf."
Carbon County bloeide op de afgelopen jaren. De hoofdstraat van Rawlins werd opgeknapt, er gingen weer wat meer winkeltjes open. "Er zijn 23 counties in Wyoming, waarvan er drie op dit moment niet in de rode cijfers zitten," zegt Weikum. Een van die drie is Carbon County. "En alle drie die counties hebben windprojecten, wat denk je dat dat zegt?"
Banendag
Deze pragmatische keuze voor groene energie, wordt voor de regering-Biden de drijvende kracht achter de energietransitie in Amerika. Klimaatbeleid is in een nieuwe fase beland; die van een onomkeerbare realiteit, waar je maar beter in mee kunt gaan. Anders verlies je. "Je kunt het accepteren en nog wat verdienen," zoals burgemeester Weikum het zegt, "of het afwijzen, en dan heb je niets."
Volgens Ryan Fitzgerald van klimaat-denktank Third Way in Washington, buigt de markt nu sowieso in hoog tempo richting groene energie. "Als Amerika niet meedoet, of zelfs het tempo bepaalt, dan gaat het ons overkomen." Fitzgerald schrijft mee aan het klimaatbeleid, en het gaat nu volgens hem om het winnen van de internationale concurrentieslag. "We moeten zorgen dat onze industrie en infrastructuur voor de trend uit gaan, anders verliezen we."
Kernwoord in de klimaatplannen van Biden is dan ook niet 'klimaat'. Hij noemt het woord nauwelijks. "Vandaag is het klimaatdag in het Witte Huis," zei hij eerder bij de presentatie van zijn plannen. "Dat betekent dat het banendag is in het Witte Huis." In alle biljoenen die hij wil uitgeven aan corona-steun of infrastructuur, zitten grote investeringen in de energietransitie verscholen.
"En grote delen van dat geld gaat naar gebieden zoals Carbon County in Wyoming," zegt Fitzgerald. "Bedrijven die producten gaan maken die te maken hebben met schone energie, krijgen een enorm belastingvoordeel. De helft van het geld dat daarvoor gereserveerd wordt, is apart gezet voor gebieden die een kolencentrale of kolenmijn zijn kwijtgeraakt. Dat is puur bedoeld om blijvende banen te creëren in die regio's."
Loonstrookje
Burgemeester Weikum wist dat het tegen de stroom in zwemmen ging worden, met de keus voor windenergie. "Mensen leven hier al generaties van de inkomsten uit fossiele bronnen, het is onderdeel van wie je bent, " zegt hij. Hij gokte op de inkomsten uit de windparken. "Mensen haatten ze, maar de aanvaarding groeit. Iedere keer dat ze een loonstrookje ontvangen, accepteren ze het een beetje meer. Is dat niet grappig?"
"Ik ben niet pro-wind, maar ik ben ook niet voor gas of voor kolen. Ik ben vooral voor bedrijvigheid," zegt de burgemeester. "Als je naar mijn county komt om banen en belastinginkomsten te genereren, ben je welkom in Carbon County. Zo simpel is het."
