Van de 62.500 Nederlanders die tussen 27 maart en 17 april een gratis sneltest lieten doen via testenvoortoegang.nl, voorafgaand aan een uitje, bleken er 96 positief, dat is 0,15 procent. Dat meldt Lead Healthcare, het bedrijf dat de testen uitvoerde, in reactie op vragen van Nieuwsuur. Deze personen hebben geen toegang gekregen tot het evenement en hun positieve uitslag is doorgegeven aan de GGD.
Sinds een paar weken kunnen mensen via testenvoortoegang.nl op kosten van de overheid een sneltest aanvragen die, indien negatief, in combinatie met een ticket toegang geeft tot een evenement of attractie die vallen onder de Fieldlabs of pilots.
Bij de Fieldlabs gelden binnen vrijwel geen coronaregels en wordt het gedrag van bezoekers en deelnemers onderzocht. Bij de pilots gelden wel basisregels, zoals afstand houden en het dragen van een mondkapje in binnenruimtes. De toegangstest geldt als extra maatregel. Bij de Fieldlabs wordt deelnemers gevraagd na afloop nog een (vrijwillige) test te doen, bij de pilots is dat niet het geval.
Lead Healthcare is op dit moment de enige aanbieder van de sneltesten die nodig zijn om aan de experimenten mee te doen. De 96 positief geteste personen hadden geen enkel vermoeden dat ze het coronavirus onder de leden hadden. Ze kregen het verzoek in isolatie te gaan en hun uitslag is doorgegeven aan de GGD. "Het mes snijdt dus echt aan twee kanten", zegt David van Hartskamp van Lead Healthcare.
Besmettelijk
De gevoeligheid van sneltests is iets lager dan die van de PCR-test en vangt zo'n 80 procent van de personen die via PCR positief werden getest. Deels omdat wanneer iemand nog slechts een restje virus in neus of keel heeft, de PCR-test nog lang positief uitvalt. "De door een professional afgenomen sneltest pikt de besmettelijke personen er goed uit, dus als toegangstest is die behoorlijk betrouwbaar, zegt Mariet Feltkamp, viroloog bij het LUMC, en niet betrokken bij de pilots of Fieldlabs.
Uitgaande van een gevoeligheid van 80 procent die gangbaar is voor sneltesten, zijn er ruim twintig personen binnengelaten die positief waren. De kans dat zij op dat moment ook besmettelijk waren, is echter klein.
Bij het Fieldlab-evenement Oranje tegen Letland testten vooraf 16 van de 5500 deelnemers positief. Na afloop lieten 3500 van hen zich opnieuw testen en toen bleken er drie mensen positief. Omgerekend naar het hele publiek zou het dan gaan om vijf personen. "Van deze populatie was na afloop van het evenement dus een kleiner deel positief dan ervoor", zegt Van Hartskamp, ook als argument tegen de verwachting dat de experimenten 'superspreading events' zouden zijn.
Strengere criteria
De cijfers sluiten aan bij de bevindingen in een rapport van KPMG en de Vrije Universiteit dat half februari verscheen. Daarin concludeerden onderzoekers op basis van modellen dat toegangstesten in combinatie met grootschalig risicogericht testen de virusverspreiding kunnen doen dalen.
Viroloog Feltkamp is wel kritisch op de limiet van veertig uur tussen de sneltest en de aanvang van het evenement, die de pilots hanteren. "Wanneer je een sneltest uitvoert kort na besmetting, valt die vaak nog negatief uit. In zo'n geval kun je zomaar 24 tot 36 uur later wél positief en besmettelijk zijn."
De Fieldlabs hanteren om deze reden nu een bovengrens van 24 uur. Verder is het bij de Fieldlabs verplicht dat kinderen een negatieve test laten zien, bij de pilots hoeft dat niet. Het OMT pleitte er in haar advies van 9 april voor om ook bij de pilots deze strengere criteria toe te passen.
Met name de uiterste grens van 24 uur voorafgaand aan de start van het evenement, zou wat Hartskamp betreft praktisch lastig worden. Omdat veel evenementen in het weekend plaatsvinden en er vooraf dus veel mensen door de teststraat moeten. "Moet dat in een kortere tijdspanne, dan maak je het logistiek nog uitdagender. Dan krijgen we nog meer piekbelasting."
