'Stop met zonneparken en leg zonnepanelen op daken'

Stop met het bouwen van zonneparken en zet in op zonnepanelen op daken. Daarvoor pleit Wouter Veldhuis, Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving. Op slechts tien procent van de bedrijfsdaken in Nederland liggen nu zonnepanelen.

"Het afgelopen jaar kwamen er zestig zonneparken bij, en de komende jaren nog eens vierhonderd. Je hebt het dan over 28 vierkante kilometer extra zonnepark, de grootte van een stad als Leiden. Dat moeten we niet willen."

Rijksadviseur Veldhuis is in januari voor vier jaar aangesteld. Hij mag gevraagd en ongevraagd advies geven aan de regering. "Miljarden euro's subsidie gaan naar de zonneparken. Dat moet zo snel mogelijk naar de daken", zegt hij.

Ook hoogleraar energietransitie Jan Rotmans pleit daarvoor. Door de hoge subsidies is het volgens hem begrijpelijk dat boeren voor een zonnepark kiezen. "Een boer verdient al gauw zo'n vijfduizend euro per jaar aan één hectare grond met panelen. Dat verdient een stuk beter dan een weiland met gras."

Klimaatdoelstelling

Verandering is nodig, want vooralsnog gebeurt er nog maar weinig op de daken, ziet Rotmans. "Bedrijfsdaken, woningdaken: ze zijn nog nauwelijks bedekt met panelen. En wat doen we: we gooien ze massaal in de weilanden. Daarbij verdienen op dit moment vooral buitenlandse investeerders aan die zonneparken. Heel onwenselijk allemaal."

Volgens Rotmans is er in Nederland 2,5 miljard vierkante meter hard oppervlak. Hij noemt bedrijfsdaken, woningdaken en bijvoorbeeld ook de haven van Rotterdam. De hoogleraar betoogt dat met slechts de helft van die 2,5 miljard vierkante meter hard oppervlak Nederland de klimaatdoelstelling kan halen.

Ook op het Hilversumse Media Park liggen nog weinig panelen. "Wat hier gebeurt, is exemplarisch voor Nederland", zegt Rotmans op het dak:

De zonneparken zijn bovendien vaak niet goed voor de biodiversiteit, zegt Friso van der Zee, ecoloog van de Universiteit Wageningen. Hij deed onderzoek naar de biodiversiteit in 25 zonneparken en slechts drie voldeden aan de maatstaven.

Van der Zee ziet dat de beheerders van de parken te weinig aandacht besteden aan het onderhoud. Daarnaast staan de panelen vaak te dicht bij elkaar. "Ik vind geld verdienen prima, maar ik zou graag een betere balans zien tussen geld verdienen en biodiversiteit."

Geen wettelijke mogelijkheden

Ook in Amersfoort wordt binnenkort een groot zonnepark in een weiland gebouwd. Volgens wethouder Duurzaamheid Astrid Janssen is er geen andere keuze. "Ook in onze gemeente liggen maar op weinig daken panelen, een doorn in m'n oog. Ik heb helaas geen wettelijke mogelijkheden om de eigenaren te dwingen. Dat is heel frustrerend en eigenlijk niet uit te leggen aan de bewoners van Amersfoort."

Een wetswijziging waarmee gemeenten dakeigenaren wel kunnen dwingen om panelen te plaatsen, komt eraan. De verwachting is echter dat die nog zeker een jaar duurt. "Ondertussen bouwen we elk jaar ongeveer drie miljoen vierkante meter nieuw industriedak", zegt Rotmans. "En daar ligt dan weer nauwelijks een paneel op."