Nederlands vaardocument gebruikt bij grootschalige drugssmokkel

• Luuk Mulder en Siebe Sietsma

Internationale drugsbendes maken op zee misbruik van een Nederlands certificaat. Met dat document, dat wordt afgegeven in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, lijkt het alsof internationale criminelen onder de Nederlandse vlag varen. Nederland faciliteert daarmee onbedoeld grootschalige drugstransporten.

Het gaat allemaal om het Internationaal Certificaat voor Pleziervaartuigen, kortweg ICP. Het is een soort kentekenbewijs, maar dan voor plezierjachten. Zuid-Europese landen en een Europese politieorganisatie slaan nu alarm over misbruik van het document. Het papiertje is eenvoudig te verkrijgen en kost slechts een paar tientjes. De controle op het aanvragen ervan, is beperkt. Juridisch stelt het document amper iets voor.

Nieuwsuur deed de afgelopen maanden onderzoek naar het omstreden document. Via de Atlantische Oceaan, Italië en Spanje kwamen we uit bij een woonwijk in Leeuwarden en een watersportvereniging in Utrecht. We leggen je in deze video uit hoe we tot onze onthullingen kwamen:

De Spaanse autoriteiten namen vorige maand vijfendertig ton hasj in beslag, de grootste Spaanse drugsvangst op zee ooit. Dat gebeurde tijdens Operación Goleta-Gratil. Daarbij enterden de Spaanse autoriteiten op spectaculaire wijze verschillende luxe zeiljachten.

Nieuwsuur kreeg bevestigd dat zeker twee van de vijf geënterde schepen onder een Nederlands ICP voeren. In het ruim lagen de balen hasj opgestapeld alsof het zakken rijst waren.

Bekijk hieronder foto's van de pakketten met drugs die de Spaanse politie vrijgaf:

MAOC, een Europese anti-drugseenheid die zich richt op drugssmokkel over zee, ziet dat bij grootschalige drugssmokkel het ICP steeds vaker wordt gebruikt. Smokkelaars doen zich zo voor als plezierzeilers die onder Nederlandse vlag varen.

Michael O'Sullivan, directeur van MAOC, weet dat het makkelijk is om een Nederlands ICP te krijgen. "Het politiewerk zou eenvoudiger worden als het registreren van een boot zo moeilijk mogelijk wordt gemaakt."

"Waarom kiezen criminelen voor het Nederlandse ICP? Omdat ze de weg van de minste weerstand kiezen", zegt hij. Er zijn geen exacte cijfers over misbruik van het ICP, maar volgens O'Sullivan gaat het om "significante aantallen".

Forse slagen

Het CDA en de PvdA die op het bericht van gister al kritisch reageerden, vinden het nieuws van de drugssmokkel zeer zorgelijk. "Ik vind dat Nederland juist een van de landen moet zijn die internationaal laat zien dat wij drugshandel keihard aanpakken. En dat we daar ook het voortouw in nemen. En nu maken we, via een niet rechtsgeldig certificaat, smokkel juist mogelijk. Absoluut onwenselijk", zegt PvdA'er Gijs van Dijk.

CDA'er Pieter Omtzigt noemt het heel "kwalijk". "Want we willen die drugsbestrijding aanpakken in Europa. Er zijn forse slagen te maken. Zowel in Nederland, en dan denk ik aan de Douane in de Rotterdamse haven, waar ik me heel druk om maak. Maar ook dit. Als het ICP gemakkelijk gebruikt kan worden voor drugssmokkel elders in Europa dan is er ook een taak aan Nederland om te zorgen dat dat niet meer kan."

Beide partijen willen zo snel mogelijk af van het ICP. Van Dijk: "Het toezicht en het uitgeven van eigendom hoort in publieke handen." Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, verantwoordelijk voor de uitgifte van het ICP, zegt te werken aan een aanscherping van de afgifte om misbruik te voorkomen.