Hoe houdt Duitsland het aantal besmettingen zo laag?

• Dieuwke van Ooij

  verslaggever

Wie de kaart van Europa bekijkt om te zien waar de meeste besmettingen met het coronavirus voorkomen, valt meteen iets op: Nederland, Spanje en Frankrijk kleuren donkerrood. Duitsland blijft opvallend geel. Daar zijn de aantallen beduidend lager en dat was ook al zo in de eerste coronagolf. In het buurland vielen in totaal 9500 doden, op een totaal van 85 miljoen inwoners. Wij hadden met 17 miljoen inwoners al meer dan 6000 doden te betreuren.

Hoe houden de Duitsers het aantal besmettingen zo laag?

Volgens Ulf Dittmer, directeur van het virologisch instituut van de universiteit in Essen is constant doorgevoerd bron- en contactonderzoek de kern van een succesvolle bestrijding. "Als je dat niet kunt volhouden, blijft er niks anders over dan het afschermen van de ouderen en de risicogroepen. Alleen zo kun je nog een lockdown voorkomen."

In ons buurland zijn een paar kleine rode vlekjes te zien. Een paar wijken in de hoofdstad Berlijn kleuren rood, de stad Frankfurt kleurt donkerder dan de omgeving en de grootste brandhaard van Duitsland is het West-Duitse stadje Hamm in Noordrijn-Westfalen.

Daar meten ze deze week 80 besmettingen per 100.000 inwoners. Ter vergelijking: Amsterdam telt meer dan 280 besmettingen per 100.000 inwoners, gemeten over een week.

In Hamm is goed te zien hoe dat bron- en contactonderzoek is georganiseerd. Volgens burgemeester Thomas Hunsteger-Petermann (CDU) is het een zware opgave om met honderden medewerkers alle contacten van besmette personen na te bellen. "We hebben 200 mensen aangenomen die hier dag en nacht soms meer dan 100 contactpersonen nabellen en zo nodig in verplichte quarantaine plaatsen." Wie zich niet aan de regels houdt, kan een boete van 2500 euro krijgen.

Wat de burgemeester erg helpt, is de Duitse wet Bescherming Infectieziekten (Infektionsschutzgesetz) die Duitsland al voor de pandemie had. "Die wet is extreem belangrijk want hierdoor hadden we de mogelijkheid om vanaf het begin maatregelen te nemen. Ik heb nog nooit zoveel macht gehad. Maar dat is ook nodig. Als alles eerst moet worden afgestemd en overlegd, dan is het te laat."

Eigenlijk verschillen de maatregelen in Duitsland niet veel van de onze. Mensen worden geacht afstand te houden en daar waar de besmettingen oplopen, zijn bijeenkomsten gebonden aan een maximum aantal bezoekers. Maar de cafés zijn gewoon open, net als de scholen en de theaters. Maar essentieel verschil wel is de mondkapjesplicht.

Ic-bedden genoeg

Belangrijk is ook dat iedereen die symptomen heeft, kan worden getest. De testen worden uitgevoerd door de regionale GGD's en de verwerking van de tests gebeurt door een van de grote Duitse commerciële laboratoria. Duitsland kan 1,2 miljoen tests per week afnemen als het nodig is. Er is aan materiaal geen gebrek.

In de ziekenhuizen is het rustig. In Hamm liggen maar twee mensen op de intensive care. De directeur van het ziekenhuis, Prof. Wolfgang Kamin, gelooft dat Duitse ziekenhuizen nooit een probleem zullen krijgen met corona: "We hebben altijd 28.000 ic-bedden klaarstaan en als het moet kunnen we dat aantal in twee weken opschalen tot 40.000".

En dat is een groot verschil met de 1900 van Nederland. Toch is ook hij er niet gerust op dat Duitsland gespaard blijft. "We moeten hier de teugels niet laten vieren. Ik ben er erg voor dat er veel zwaardere straffen komen op het niet naleven van de regels. 5000 euro zal de mensen wel afschrikken."