Steef Bouwman
redacteur Binnenland
Steef Bouwman
redacteur Binnenland
Jaarlijks gooien Nederlanders ruim 135 miljoen kilo textiel in de kledingbakken. Van die enorme hoeveelheid wordt slechts 1 procent gerecycled. Om de klimaatdoelen nog te kunnen halen is er nú actie nodig, zeggen de recyclers.
"De overheid moet kledingproducenten dwingen om gerecycled materiaal te gebruiken", stelt Mariska Zandvliet, voorzitter van Vereniging Herwinning Textiel. De H&M's, Zara's en Primarks doen dat nu minimaal, omdat gerecycled textiel een fors prijskaartje heeft.
Seksartikelen tussen de kleding
Het begint al bij het inzamelen van het textiel, wat een fikse klus is. "Stofzuigers, etensresten, seksartikelen... Alles wordt in die kledingcontainers gegooid", zegt sorteerder Liesbeth Werner van Sympany, dat samen met het Leger des Heils de grootste textielinzamelaar is. Liefst 15 procent van het ingezamelde 'textiel' is rotzooi.
De inzamelaars moeten betaald worden, waardoor de kosten hoog oplopen. De kledingindustrie wil die prijs niet betalen. "Een kilo katoen recyclen kost ons 34 cent", zegt Erica van Doorn, directrice van Sympany. "Wat we ervoor krijgen is 4 cent per kilo. Daarom doen commerciële partijen dit nog nauwelijks. Het kan niet uit."
In het Klimaatakkoord van Parijs is besloten dat de Nederlandse economie in 2030 voor de helft circulair moet zijn en in 2050 volledig. De armzalige 1 procent recycling in de kledingindustrie baart Zandvliet grote zorgen. Het is volgens haar "hoog tijd voor actie".
En die actie moet komen vanuit de politiek, stelt Zandvliet. "De producenten gaan het niet uit zichzelf doen. Als de overheid zegt: '10 procent van de nieuwe kleding moet uit gerecycled materiaal bestaan', dan ben je al een stap verder."
Medevoorzitter Hans Bon is het ermee eens: de producenten hebben een flinke schop onder de kont nodig. Al jaren verzinnen ze 'smoesjes' om onder gerecycled materiaal uit te komen. "Ze zeggen dat de kleuren hen niet aanstaan en dat het te duur is. Dat is allemaal onzin. Het kan en we moeten wel, om de rommel op te ruimen die we met z'n allen produceren."
Hoedenplanken en isolatiemateriaal
Van een broek een broek maken is dus nog niet aantrekkelijk. Frankenhuis textielrecycling in Haaksbergen maakt van oud textiel andere producten, zoals hoedenplanken en isolatiemateriaal. Eigenaar Tich Vanduren is zelfkritisch. "Wat we doen is natuurlijk beter dan verbranden, maar het is niet circulair. We verlengen slechts de levensduur van de kleding."
Maar in Enschede werken studenten en hoogleraren van Hogeschool Saxion aan hun uitvinding 'SaXcell', dat oude katoenvezels omzet in nieuw en zelfs beter materiaal. Daardoor kan een versleten broek een nieuwe, kwalitatief betere broek worden.
Die broek wordt door het proces wel duurder. Wil de consument daar wel voor betalen? "Ik denk dat we weinig keuze hebben", zegt technoloog van 'SaXcell' Henk Gooijer. "We kunnen niet de wereld blijven vullen met afvaltextiel."
Hoe maak je van oud textiel nieuwe jeans en handdoeken? Technoloog Henk Gooijer laat het zien.
Staatssecretaris Stientje van Veldhoven zegt in de lente van 2021 producentenverantwoordelijkheid te willen realiseren. Dit houdt in dat kledingproducenten verantwoordelijk zijn voor het afval dat ze creëren. Op deze manier hoopt Van Veldhoven dat bedrijven geprikkeld worden om meer te recyclen. Voor de grote, internationale vissen als H&M is Europese wetgeving belangrijk. Volgend jaar komt de Europese Commissie met voorstellen.
We kopen graag zoveel mogelijk kleren voor zo weinig mogelijk geld. Ieder jaar worden daarom honderd miljard nieuwe kledingstukken geproduceerd. Maar een derde daarvan wordt nooit gedragen. Hoe vervuilend is jouw kledingkast?
