Tonko Dop en Coen Nij Bijvank
Tonko Dop en Coen Nij Bijvank
67 jaar na zijn eerste dierenprogramma op televisie, verschijnt de nieuwste film van David Attenborough. De Britse bioloog met de wereldberoemde stem is in A Life On Our Planet een stuk activistischer dan in eerdere films.
De documentaire gaat over Attenboroughs leven, en over hoe de natuur en het klimaat in diezelfde periode zijn veranderd. Hij spreekt de kijkers rechtstreeks toe. "We moeten inzien dat wat we in het verleden hebben gedaan, de natuur heeft beschadigd. We moeten dat gedrag een halt toeroepen, we weten hoe we dat moeten doen. Dat is wat deze film probeert te zeggen", zegt Attenborough in een interview met Nieuwsuur.
Zien (en vooral horen) wat Attenboroughs boodschap is? Bekijk dan onderstaande special. Sir David Attenborough waarschuwt voor klimaatverandering, maar heeft hoop. Hij ziet Nederland als voorbeeld voor de rest van de wereld:
"Door de film realiseerde ik me voor het eerst wat voor een uniek, gelukkig leven ik heb geleefd", zegt Attenborough. "Maar ik realiseer me ook dat mijn leven zich heeft afgespeeld tijdens een bijzonder scharniermoment voor de mensheid."
Hij vertelt dat toen hij begon met filmen, de wereld er beter voorstond. Er worden nu meer diersoorten met uitsterven bedreigd en het klimaat is veel meer vervuild geraakt. "We moeten mensen en hun politieke leiders wereldwijd overtuigen dat er echt iets moet gebeuren. Anders stevenen we af op een ramp."
(On)heilsprofeet
In zijn eerdere films probeerde hij kijkers in actie te laten komen door te laten zien "hoe verschrikkelijk mooi alles is", maar in zijn nieuwe film "is hij van zijn geloof gevallen en een onheilsprofeet geworden", vindt collega-bioloog en presentator Midas Dekkers. Hij heeft de film al gezien.
"Sir David maakte vroeger nogal indruk op me door z'n geloofsbelijdenis dat je géén activist moet zijn. Nu kijkt hij recht in de camera en spreekt de kijker toe: 'als jullie naar mij luisteren komt alles goed'. Een onheilsprofeet ben ik ook, maar een heilsprofeet, dat is niet te harden."
De echte natuur dreigt onder de techniek van de natuurfilmerij bedolven te raken. Maar het is wel mooi om te zien.
Misschien was Attenborough in zijn oudere films wel te naïef, zegt Dekkers. "Zijn oude adagium was: als we de mensen laten zien hoe mooi de natuur is, komen ze vanzelf wel in opstand als iemand de natuur kapot maakt. Dan gaan ze vanzelf wel verstandige, groene dingen doen. Maar dat is niet gebeurd."
Attenborough zelf erkent dit: "Ik had niet verwacht dat het serieus fout zou gaan tot ongeveer een decennium geleden."
Nederland voorbeeldland?
In de film prijst Attenborough de Nederlandse land- en tuinbouw vanwege de hoge opbrengsten op weinig grond. Dekkers is kritisch over deze scènes. "Hij stelt tot mijn verbazing Nederland als gidsland voor hoe wij ooit uit die milieucrisis moeten komen. Hij zegt 'er is meer natuur nodig, dus er is straks minder ruimte voor landbouw'. En vervolgens zien wij allemaal megakassen waar voor geen vogeltje een millimetertje over is om nog te zingen."
En zijn de prachtige natuurbeelden in de film niet iets té perfect? Dekkers: "Doordat zijn films zo goed verkopen, worden de budgetten zó hoog en worden de technieken zó verschrikkelijk volmaakt dat die niet meer werkelijk vastleggen wat er gebeurt in de natuur. Je ziet zulke gelikte opnames. Er kan geen eekhoorn van tak tot tak springen of het is in slowmotion."
"De echte natuur dreigt onder de techniek van de natuurfilmerij bedolven te raken. En dat kan op de lange duur niet goed uitwerken, lijkt mij. Maar het is wel mooi om te zien."
