Vermoedelijk hebben bewoners van Moria de branden in het migrantenkamp van gisternacht zelf veroorzaakt. De Griekse premier haalde in een toespraak hard naar hen uit. Gisteravond is opnieuw brand uitgebroken.
Maar de migranten zijn niet de enige schuldigen, zegt Adil Izemrane. Hij is mede-oprichter van Movement on the Ground, een organisatie die mensen in Moria helpt. "Het was een kwestie van tijd. Wij als Europa hebben de omstandigheden gecreëerd waarin mensen zich als beesten gaan gedragen."
Inferno
In het kamp op het Griekse eiland Lesbos braken in de nacht van dinsdag op woensdag meerdere branden uit. Mede doordat de brandweer werd bekogeld met stenen en stokken, brandde een groot deel van het kamp af. Duizenden bewoners zijn dakloos geraakt.
Medewerkers van Izemrane waren ter plekke. Die vertelden hem dat de branden ontstonden bij een plek waar migranten die positief waren getest op corona, in quarantaine zaten. "De mensen die eromheen woonden, waren angstig voor besmetting. Dat in combinatie met de maandenlange frustratie en onzekerheid mondde uit in een demonstratie waardoor er brandjes uitbraken. Het is super droog, er is maandenlang geen regen geweest, en dat bracht het tot een inferno."
Yousef uit Irak woont sinds 2017 in Moria. "Ik heb gevochten in het leger, maar zo'n ramp als die van gisteren heb ik nog nooit gezien." We spreken hem via Skype:
De vluchtelingenkampen in Griekenland raakten de afgelopen jaren overbevolkt. Dit voorjaar zaten er in Moria meer dan 20.000 mensen, terwijl de capaciteit eigenlijk 3.000 is. Griekenland bracht deze zomer een aantal migranten naar het vasteland, maar nog altijd is het met 13.000 mensen veel te druk in het kamp.
Vanwege corona mochten de meeste bewoners al maanden het kamp niet uit. Nieuwe bewoners moesten eerst in quarantaine. Vorige week bleken toch 35 mensen besmet te zijn. "Door de uitbraak kwamen dingen op scherp te staan", zegt Izemrane. "Er was geen plan vanuit de Griekse regering, er was geen plan voor quarantaine."
'Tekorten brachten mensen tot waanzin'
De overbevolking leidde al voor corona tot schrijnende toestanden. Zo is er amper sanitair en schoon water. Izemrane: "Er is een tekort aan alles wat een mens nodig heeft. Het tekort aan psychosociale hulp en medische faciliteiten heeft mensen die toch al getraumatiseerd zijn tot waanzin gebracht."
"Dit zagen we al een tijdje aankomen. Ik denk dat corona nu de druppel is geweest maar dat het ook een kwestie van tijd was. Dit is niet de eerste brand: wel de allergrootste."
Voorzieningen in het gebied buiten de omheining van Moria, waar door de overbevolking de meeste migranten verblijven, zijn ook grotendeels in de as gelegd, vertelt Izemrane. Zijn organisatie stelt haar faciliteiten beschikbaar voor noodopvang en voedselvoorziening. "We hebben alles nodig nu: slaapzakken, voedsel, matjes om op te liggen. Het is bijna een war zone op dit moment."
Vijf jaar van Europees wanbeleid heeft geleid tot waar we vandaag staan.
Ook Europa treft blaam, zegt Izemrane. Landen zijn er niet in geslaagd een "duurzame" manier van vluchtelingenopvang te creëren. "Dit is een Europees probleem. Vijf jaar van wanbeleid heeft geleid tot waar we vandaag staan. Vandaag is het resultaat van een achterhaald Europees asielsysteem."
Europese afspraken over het herverdelen van vluchtelingen zijn de afgelopen jaren niet uitgevoerd. Artsen en hulporganisaties waarschuwden dit voorjaar dat als andere Europese landen niet snel asielzoekers van Griekse eilanden zouden overnemen, corona in de kampen catastrofale gevolgen zou hebben.
Izemrane: "Dit moeten we echt als Unie oplossen: duurzamere opvang en eerlijkere herverdeling is het enige antwoord. Als er ooit een moment is waar dat zou moeten, is dat vandaag."
Nieuwsuur bezocht Lesbos net voor de coronacrisis en zag de schrijnende toestanden in en rond kamp Moria:
