Alle reizigers uit risicogebieden kunnen testen op Schiphol, dat was de ambitie van minister Hugo de Jonge. Maar met een capaciteit van duizend tests per dag is het zover nog lang niet. De GGD zegt zeker 250 mensen nodig te hebben voor de teststraat op Schiphol om alle risico-reizigers te kunnen testen. Nu werken er veertig mensen.
Sinds de opening van de teststraat op de luchthaven op 13 augustus zijn er in totaal 7255 mensen getest op corona. Dat is een fractie van de tienduizenden Nederlanders die in de afgelopen weken zijn teruggekeerd uit risicogebieden. Alleen al vandaag komen er zo'n 6500 passagiers uit oranje of rode landen aan op Schiphol.
Een meerderheid van de Tweede Kamer dringt er vandaag op aan dat het aantal tests wordt uitgebreid en de openingstijden van de teststraat worden verruimd. "De teststraat is nu maar de helft van de dag open, terwijl 's avonds laat bijvoorbeeld een grote golf van vluchten uit Spanje komt", zegt D66-Kamerlid Jan Paternotte.
Ook GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger is bezorgd over het aantal tests. "De capaciteit is niet op orde, terwijl de zomervakantie bijna is afgelopen voor heel Nederland en er in de afgelopen tijd allerlei gebieden oranje zijn gekleurd. Ik snap niet hoe het kan dat we in deze situatie zijn beland."
Enorme uitdaging
De minister wil de teststraat op Schiphol "beheerst opschalen", laat het ministerie van VWS weten. De capaciteit van de Schiphol-teststraat mag niet ten koste gaan van het testen van mensen met klachten in reguliere teststraten. Afgelopen week steeg daar het aantal testen met zo'n 40 procent.
Volgens Saskia van Egmond van GGD Kennemerland staat de organisatie voor een enorme uitdaging. "We hebben best wat capaciteitsproblemen in Nederland en we zijn op Schiphol met z'n allen voorzichtig aan het opschalen. Mensen moeten goed getraind worden, je wil dat zo'n uitstrijk goed gebeurt."
De GGD kreeg pas op 1 augustus, vijf dagen voor de aankondiging van de teststraat, vanuit het ministerie van VWS het verzoek om reizigers uit risicogebieden te gaan testen op de luchthaven. Kröger vindt dat onbegrijpelijk. "Juist omdat duidelijk is dat testen een belangrijke manier is om het virus te kunnen indammen."
De GGD wacht nu reizigers van een aantal geselecteerde vluchten op bij de gate om ze op de teststraat te wijzen. Maar bijna de helft slaat de test, die vrijwillig is, over. Ze zeggen bijvoorbeeld dat er familie staat te wachten of dat ze de trein moeten halen. En dat terwijl reizigers uit risicogebieden thuis in quarantaine moeten.
Testen op Schiphol? Mensen komen ook op andere manieren ons land binnen.
Arts-microbioloog Marc Bonten van het UMC Utrecht betwijfelt of massaal testen op Schiphol de beste manier is om het virus te bestrijden. "We moeten ons ook realiseren dat mensen niet alleen via Schiphol ons land binnen komen. Ook blijkt uit bron- en contact onderzoek dat het reizen niet de belangrijkste rol speelt."
Hoeveel mensen corona in het buitenland hebben opgelopen is niet duidelijk. De weekrapportage van het RIVM laat zien dat ruim 24 procent van de coronapatiënten in de twee weken voordat ze ziek werden in het buitenland zijn geweest. De meesten van hen waren in Spanje en Frankrijk, maar het is niet zeker dat ze daar besmet zijn geraakt.
Bonten vraagt zich af hoeveel positieve tests er op Schiphol opduiken, omdat reizigers geen symptomen van corona mogen hebben voordat ze in het vliegtuig stappen. "Als blijkt dat de opbrengst gering is, moet je ook durven zeggen: dan gaan we die mensen ergens anders inzetten."
Het ministerie van VWS wil Nieuwsuur niet zeggen hoeveel van de 7255 coronatests op Schiphol positief waren. Eerder schreef minister De Jonge naar aanleiding van Kamervragen over het vrijgeven van informatie over positief geteste passagiers het volgende: "Het breder bekend maken van deze gegevens draagt niet verder bij aan een betere bestrijding van het virus, maar mogelijk juist aan onnodige ongerustheid."