Het coronabeleid van de Nederlandse regering is te vrijblijvend en inconsequent. Dat harde oordeel velt Roel Coutinho, microbioloog en oud-directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM, over de Nederlandse respons op de virusuitbraak.
"Het is erg veel van: we moeten het met z'n allen doen en daarmee is het erg vrijblijvend. Ik denk dat dat een risico is", zegt Coutinho in Nieuwsuur. Hij vindt dat premier Mark Rutte het probleem goed schetst, maar vindt ook dat hij de verantwoordelijkheid te veel bij de bevolking legt. Coutinho pleit er juist voor dat de overheid een norm stelt.
Hij vindt dat er een landelijke mondkapjesplicht moet komen voor in winkels, in restaurants en bij contactberoepen. De microbioloog vindt ook dat de - nu vrijblijvende - test voor mensen die uit risicogebieden Nederland inreizen verplicht zou moeten worden. Ook het bijhouden van gegevens van horecagasten zou verplicht moeten worden.
'Het zal wel niet werken'
Burgemeesters hebben nu van het kabinet de mogelijkheid gekregen om op bepaalde plekken waar het druk is mondkapjes in te zetten. Op dit moment zijn mondkapjes verplicht in bepaalde winkelstraten en op markten in Rotterdam en Amsterdam.
Volgens Coutinho zijn dat soort regels niet eenduidig en erg verwarrend voor mensen. "Dan loop je in de Kalverstraat en dan moet het wel en even verderop weer niet. Dat is toch helemaal niet helder? Dan denken mensen: het zal wel niet werken."
Ook zien mensen dat er in het buitenland op veel meer plekken mondkapjes verplicht zijn. "Op vakantie in Italië en Frankrijk moet het wel en thuis hoeft het niet meer. Dat is niet goed. Nederland moet niet denken dat we hierover een ander standpunt kunnen innemen."
Voor de 1,5 meter is ook geen wetenschappelijk bewijs en toch doen we het allemaal.
Premier Rutte zei gisteravond nog in de persconferentie dat mondkapjes nauwelijks effectief zijn. Ook het RIVM ziet geen bewijs om mondkapjes verplicht te stellen. Volgens Coutinho is het RIVM altijd op zoek naar onomstotelijk bewijs voor er gekozen wordt voor bepaalde maatregelen.
Maar in een pandemie moet op het zogenoemde voorzorgsprincipe worden gehandeld, niet op bewijs, zegt de microbioloog. "Voor heel veel dingen is geen wetenschappelijk bewijs. Voor 1,5 meter afstand houden ook niet en toch doen we het allemaal. Die maatregelen moet je gewoon durven nemen."
Wisselen van standpunt
Behalve over het nut van het dragen van mondkapjes zijn er meer onderwerpen waar het RIVM anders over denkt dan de experts in het buitenland. Denk bijvoorbeeld aan de verspreiding van het virus door aerosolen. Toch draait het RIVM maar moeilijk bij over dit soort zaken.
Coutinho, die van 2005 tot en met 2013 leiding gaf aan het Centrum Infectieziektebestrijding, wil hierover geen kritiek uiten op zijn opvolger Jaap van Dissel. "Dat helpt niet." Maar hij vindt wel dat het goed zou zijn als het RIVM wisselt van standpunt als dat nodig is.
"Het gaat om een nieuw virus en er komen steeds nieuwe gegevens. Als je nieuwe inzichten krijgt dan moet je die gebruiken. En dan moet je ook kunnen zeggen: ik heb het verkeerd gezien en nu gaan we het anders doen. Daar is niks tegen."
