Nederland heeft snel veel nieuwe woningen nodig, maar 'snel' en 'bouwen' gaan in ons land niet samen. Het kost vaak jaren voordat een nieuwe wijk er komt. Veel tijd gaat op aan inspraak- en bezwaarprocedures. Want omwonenden zien het lang niet altijd zitten, zo'n nieuwe wijk in de achtertuin.
Zij komen in verzet, vaak tot de hoogste rechter aan toe. De Raad van State behandelt ieder jaar honderden zaken over nieuwbouwplannen. Zoals het 'Plan Hofstede' in het Brabantse Rucphen. Daar zien omwonenden het stuk bos voor hun deur niet graag plaatsmaken voor een nieuwbouwwijk.
Wij keken de afgelopen tijd mee in Rucphen. Heeft het verzet van de omwonenden zin gehad of trekt de gemeente aan het langste eind en komt de nieuwbouwwijk er toch?
Tweehonderd belangstellenden
"Wij zijn ons een hoedje geschrokken van de nieuwbouwplannen", zegt bewoner Kees Naalden. "Wij wonen vlak bij een bosgebied van twee hectare groot. Men wil dat gaan rooien om huizen te kunnen bouwen." Het actiecomité dat hij samen met andere bewoners heeft opgericht, moet de komst van de nieuwe wijk voorkomen.
Ondertussen heerst er in Rucphen wel grote woningnood. Her en der worden wat appartementen gebouwd, maar dat is lang niet voldoende om aan de vraag te kunnen voldoen, zegt wethouder René Lazeroms (VVD).
"We hadden laatst een inloopavond voor een project met zo'n achttien appartementen, en daar kwamen meer dan tweehonderd belangstellenden op af. Dus een nieuwe woonwijk kunnen we hier zeker gebruiken."
De woningmarkt zit op slot door een gebrek aan nieuwbouw, maar ook door een trage doorstroom. Wij zochten uit hoe die - met creatieve initiatieven - weer op gang kan komen:
Op papier is de nieuwe wijk Hofstede al helemaal af. In eerste instantie worden er zo'n dertig koop- en huurwoningen gebouwd, maar later zullen dat er meer worden. De omwonenden vinden dat er te veel groen verdwijnt, maar ook vrezen ze voor meer verkeersdrukte.
"De huidige situatie geeft al problemen, de straten zijn al beperkt. Met de komst van de nieuwe wijk zal er veel meer verkeer bij komen en zullen de wegen nog drukker worden. Ook richting het centrum, de scholen en de winkels", zegt Naalden.
Wij voelen ons anders dan de feiten.
Bij de gemeente vinden de omwonenden geen gehoor. Daarom stappen ze uiteindelijk naar de hoogste rechter in de hoop zo de nieuwe wijk tegen te kunnen houden. Dat soort procedures bij de Raad van State leidt in heel Nederland tot veel vertraging in de woningbouw.
Volgens de zogeheten crisis- en herstelwet moeten nieuwbouwplannen met voorrang worden behandeld. Maar wethouder René Lazeroms vreest dat drukte bij de Raad van State alsnog voor veel oponthoud zal zorgen. En dat vindt hij zorgelijk gezien het huizentekort.
"Zowel het Rijk als de provincie geeft richting de gemeente aan: ga aan de slag met de bouwopgave. We willen dat ook graag, maar we hebben ook met een stuk rechtsbescherming te maken en dat hebben we te respecteren."
Locatie niet geschikt
De bezwaarmakers vinden dat de nieuwe woningen veel beter aan de andere kant van Rucphen kunnen komen, in De Leijkens. De wethouder is bekend met het gebied. "Daar zijn we ruim acht jaar geleden een verkenning gestart voor de bouw van woningen. Maar dat is toen om bepaalde redenen afgeketst." Zo kreeg de gemeente geen akkoord van de provincie. "Die zei dat de locatie niet geschikt was voor woningbouw."
Voor de Raad van State is de vraag of een andere locatie geschikter is niet relevant. Die kijkt alleen of de gemeente de regels niet heeft overtreden. De bewoners zijn na afloop van de zitting dan ook teleurgesteld. Ze hadden gehoopt dat de rechter ook begrip zou hebben voor hun gevoelens. "Want wij voelen het anders dan de feiten", aldus een bewoonster.
De hoogste rechter oordeelt uiteindelijk in het voordeel van de gemeente: de woonwijk mag er komen. Tien jaar nadat de grond is aangekocht zijn alle inspraak- en beroepsprocedures afgerond en kan dan eindelijk gestart worden met de bouw.
Nu de verkoop van de woningen is gestart zal Naalden binnenkort afscheid moeten nemen van zijn groene uitzicht. De uitspraak is voor hem een bittere pil. "Het komt hard aan. Je bent even boos en teleurgesteld, maar het leven gaat door. Die woonwijk komt er nu eenmaal."