De strijd om het lijsttrekkerschap bij het CDA is begonnen. De drie kandidaten hebben zich nog maar net aangemeld: Hugo de Jonge, Mona Keijzer en Pieter Omtzigt. Ze moeten zich snel profileren, want deze week stemt hun achterban. Morgenavond gaan de drie met elkaar in debat. Over hun koers en hun ambities.
Een kandidaat moet een absolute meerderheid halen en geen van de kandidaten lijkt dat nu, bij de eerste stemronde, al in zicht te hebben.
Frontrunner
"De strijd bij het CDA wordt steeds spannender en verandert iedere dag", zegt politiek duider Arjan Noorlander. "Eerst leek het Hoekstra tegen de Jonge te worden. Toen De Jonge tegen Keijzer, maar de afgelopen dagen is het beeld weer aan het draaien. Pieter Omtzigt lijkt in verschillende peilingen steeds dichter bij De Jonge te komen."
De Jonge is nu vicepremier en heeft een grote rol in de aanpak van de coronacrisis. "Hij is duidelijk de frontrunner. Hij wil van het CDA weer de grote middenpartij van weleer maken. De Jonge is de gedroomde kandidaat van de partijtop", zegt Noorlander.
"Eigenlijk ging iedereen ervan uit dat hij zonder een echte verkiezingsstrijd het CDA naar een middenkoers zou sturen. Maar juist die ruk naar het midden maakt hem nu kwetsbaar in een echte verkiezingsrace omdat hem dat ook kleurlozer maakt."
Hugo de Jonge associeert zich altijd met Rotterdam, de stad waar hij 25 jaar geleden als student ging wonen en later wethouder werd. We gingen terug naar de Moerkerkestraat met Sven de Langen, die De Jonge opvolgde als wethouder in Rotterdam.
En zeg je Mona Keijzer, dan zeg je Volendam. Keijzer komt uit een echte vissersfamilie. Hard werken, aanpakken en doorzetten: dat zit in haar genen. De middenstand in Volendam zet de kaarten op 'hun Mona'.
Noorlander: "Keijzer, nu staatssecretaris, werpt zich op als het rechtse alternatief dat er voor ondernemers en boeren wil zijn. Ze sluit daarbij Forum voor Democratie niet uit, wat veel CDA'ers wel doen."
"De kandidatuur van Keijzer hing al wat langer boven de markt", zegt Noorlander. "Zij ergerde zich eraan dat het erop leek dat Hoekstra en De Jonge de buit zouden gaan verdelen. Ze profileert zich nadrukkelijk op haar vrouw-zijn en op haar rechtsere agenda. Naast partijtijger De Jonge zet ze zich neer als de 'gewone kandidaat van het volk'."
In Volendam schatten ze de kansen van Mona Keijzer hoog in.
Nationale én internationale bekendheid heeft Pieter Omtzigt inmiddels. Onder meer door het toeslagendossier van de Belastingdienst. "Hij is voor velen een held geworden die door zijn eigenwijsheid en volharding misstanden, zoals bij de Belastingdienst, keihard aanpakt. Maar diezelfde eigenwijsheid maakt hem niet altijd even populair bij de eigen partijtop", zegt Noorlander.
Met een kandidatuur van Omtzigt had niemand binnen het CDA serieus rekening gehouden. "Hij is al 17 jaar Kamerlid en was al regelmatig afgeschreven door de eigen partij als 'lastige collega'. Maar elke keer vocht de eigenwijze en onvermoeibare Omtzigt zich terug in de Tweede Kamer."
Zijn populariteit groeide de afgelopen jaren door keihard de gevestigde macht aan te pakken en daardoor lijkt hij nu plots de grootste uitdager van De Jonge te worden. Noorlander: "Maar veel CDA'ers vrezen hem ook als leider vanwege zijn persoonlijkheid."
Pieter Omtzigt moet in thuisstad Enschede nog werken aan zijn naamsbekendheid, merkte Nieuwsuur op straat. In 2012 liet Omtzigt al zien goed campagne te kunnen voeren.
