Vanaf 1 juni moeten we in de trein, bus, metro of tram verplicht een mondkapje dragen. Deze maatregel die verdere verspreiding van het coronavirus moet voorkomen, krijgt steun van de meerderheid van de bevolking: zes op de tien Nederlanders vinden de aanpak zinvol. Dat blijkt uit een onderzoek van Ipsos in samenwerking met Nieuwsuur.
"Ouderen vinden de maatregel vaker zinvol dan jongeren, maar zij lopen natuurlijk ook meer risico", zegt Sjoerd van Heck van Ipsos. Uit het onderzoek blijkt ook dat een meerderheid vindt dat er streng moet worden gecontroleerd in het openbaar vervoer, en dat er boetes moeten worden uitgeschreven voor reizigers die zich niet aan de regels houden.
Wel zijn Nederlanders verdeeld over de vraag of het ov ook moet worden opengesteld voor niet-noodzakelijke reizen, bijvoorbeeld naar een museum. "De groep die vindt dat dat wel moet gebeuren (43 procent) is bijna even groot als de groep die dat niet vindt (40 procent)", zegt Van Heck.
De trein uitgezet
Het is nu zo dat mensen alleen gebruik mogen maken van het openbaar vervoer voor noodzakelijke reizen, bijvoorbeeld naar een ziekenhuisafspraak, of als ze in vitale beroepen werken en naar hun werk reizen. Het idee is dat treinen en bussen voor ongeveer 40 procent vol mogen zitten.
Een op de tien Nederlanders geeft aan de komende tijd de regels voor gebruik van het openbaar vervoer te breken en toch de trein of bus te nemen, ook als dat niet noodzakelijk is. Een meerderheid van de Nederlanders vindt dat deze reizigers het ov mogen worden uitgezet als het te vol is.
Stel dat het te druk is in de bus, dan is het enige wat ik kan doen de bus stilzetten en wachten op handhavers.
Wat betreft de handhaving van de regels is er nog veel onduidelijk, vertelt buschauffeur Jeroen Wijers van busbedrijf Hermes. Hij zegt er wakker van te liggen. "Wij hebben als buschauffeurs geen handhavende functie. Wat als er iemand wil instappen zonder mondkapje? Ik denk dat dat erg veel discussie gaat opleveren en mogelijk ook agressiviteit."
Hij hoopt dat er genoeg handhavers beschikbaar zullen zijn. "Stel dat het te druk is in de bus, dan is het enige wat ik kan doen de bus stilzetten. En dan hopen dat de politie of buitengewoon opsporingsambtenaren (boa's) komen om op te treden. Ook dat gaat vervelende situaties opleveren."
Jeroen is niet de enige chauffeur of conducteur die zich zorgen maakt, zegt Evert Jan van de Mheen, vakbondsbestuurder bij CNV Vakmensen. "We hebben een enquête gehouden onder driehonderd leden en 75 procent voelt zich onveiliger. Ze krijgen te maken met veel spannende dingen."
'Wij houden ons hart vast'
Waar een chauffeur of conducteur niet mag beboeten als er geen mondkapje wordt gedragen, mag een boa dat wel. Alle vervoersbedrijven hebben die boa's in dienst. Maar ook bij hen zijn zorgen over hoe ze straks moeten optreden, vertelt Ruud Kuin, voorzitter van de Nederlandse BOA Bond.
"Stel dat iemand in het ov niet mee wil werken, dan mogen boa's die persoon niet vasthouden of tegenhouden omdat ze die bevoegdheid niet hebben. Ze hebben ook geen handboeien of wapenstok. Dus eigenlijk heeft het kabinet onze mensen met een onmogelijke taak belast."
Daarnaast zijn er ook zorgen over de mogelijk agressieve houding van reizigers die zich niet aan de regels houden. Kuin: "We zien nu al dat handhaving van andere coronamaatregelen leidt tot meer agressie tegen boa's. Dat kan ook in het openbaar vervoer gebeuren. Wij houden wat dat betreft ons hart vast."
