Terwijl wereldwijd alle ogen gericht zijn op de coronacrisis, was er afgelopen weekend in Hongkong iets heel anders aan de hand. Daar roert de lange arm van China zich weer. Dit weekend werden vijftien kopstukken van de oppositie opgepakt, en even later op borgtocht vrijgelaten.
Waarom juist nu, vragen we aan politicoloog en Hongkongkenner Steve Tsang, die woont in Londen. "Ik denk dat ze zijn gearresteerd, omdat de Chinese regering van plan was om dit jaar sowieso een harde lijn te volgen met betrekking tot Hongkong. Dat liep spaak door de uitbraak van het coronavirus."
Maar: "Nu China met voorsprong uit de pandemie is gekomen en westerse democratieën met vaak ferme standpunten over Hongkong in een zeer zwakke positie verkeren en afhankelijk zijn van beschermingsmiddelen als mondkapjes uit China, is dit het ideale moment om een harde lijn te kiezen."
Nestors van de prodemocratische beweging
Onder de arrestanten van dit weekend zijn Martin Lee, advocaat en oprichter van de Democratische Partij, en advocaat Margaret Ng. Zij waren allebei jarenlang mensenrechtenactivist. "Dat is de oude garde, om zo te zeggen, van de prodemocratische activisten in Hongkong", vertelt Tsang.
De arrestanten worden beschuldigd van het organiseren van en deelname aan de antiregeringsprotesten in augustus en oktober vorig jaar. Maar Tsang zegt: "Deze nestors zijn gematigd en niet actief betrokken bij het meer gewelddadige deel van de protestbeweging in Hongkong, afgelopen zomer en herfst."
De arrestaties van afgelopen weekend volgen op de aankondiging van nieuwe controversiële veiligheidswetten. Een van die wetten moet de onafhankelijkheidsbeweging in Hongkong tegengaan, vertelt de hoogleraar.
"Volgens de nieuwe veiligheidswet, die onder artikel 23 wordt geïntroduceerd, zullen bepaalde daden in Hongkong als landverraad worden beschouwd en als zodanig strafbaar. Als je er bijvoorbeeld voor ijvert dat Hongkong of mensen in Hongkong recht hebben op zelfbeschikking zal dat onder die nieuwe wet bijna zeker worden beschouwd als een separatistische daad en dus landverraad."
Volgens Tsang is goed te zien dat de Chinese regering de grip op Hongkong verstevigt. "En ook veel meer gehoorzaamheid verlangt van de inwoners van Hongkong dan in de voorgaande 22, 23 jaar het geval is geweest nadat Hongkong in 1997 terugkeerde onder Chinees bestuur."
Internationaal protest
Gisteren klonk er protest tegen de arrestaties, vanuit de VS en Groot-Brittannië. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo zei: "De acties van Peking en zijn vertegenwoordigers in Hongkong zijn in tegenspraak met de afspraken die zijn gemaakt over transparantie, recht en de garantie dat Hongkong een hoge mate van autonomie houdt."
Peking heeft de VS en andere Westerse landen ervan beschuldigd dat ze de bevolking van Hongkong tot de protesten hebben aangezet en zegt dat het om Chinese binnenlandse aangelegenheden gaat en dat andere landen het recht niet hebben zich hierin te mengen.