Ook Zuid-Afrika, waar nu meer dan 1200 corona-besmettingen zijn geteld en vorige week de eerste doden vielen, zit op slot. De regering heeft een lockdown afgekondigd. Het lijkt niet genoeg om mensen daadwerkelijk uit elkaar te houden en de verspreiding van het virus te beperken.
Afgelopen weekend werd de vrees van virologen bewaarheid toen de eerste infectie in een township werd vastgesteld, in Khayelitsha bij Kaapstad. Hier wonen bijna een half miljoen Zuid-Afrikanen bovenop elkaar. Wekelijks komen er duizend nieuwe bewoners bij, die hun huizen van golfplaten en wrakhout bouwen.
Iedereen in Zuid-Afrika moet binnen blijven en afstand houden. Maar hoe houd je afstand in de overvolle townships?
"Het is overbevolkt hier. We raken makkelijk besmet. Ik ben doodsbang", zegt Pelela Makuleni, die bij een drukke winkel staat te wachten. Hoewel borden waarschuwen voor het virus, staan de mensen buik-aan-rug in de rij.
"Het is hier veel te druk", zegt Charles Banga, ook een klant. Hij is bang geïnfecteerd te raken. "Natuurlijk ben ik daar bang voor. Maar ik heb geen keus. Ik moet naar de winkel om dingen te kopen."
Rijken worden beschermd
De Zuid-Afrikaanse regering heeft het leger naar de townships gestuurd om de politie bij te staan. Het zijn taferelen die doen denken aan de apartheidstijd, voor de komst van democratie in 1994.
Hoewel het virus meereisde met rijke Zuid-Afrikanen die hun vakanties in Europa doorbrachten, lijken de autoriteiten vooral druk de welvarende delen van de stad tegen de armen te beschermen. De eerste wegversperring aan de rand van het centrum van Kaapstad houdt mensen tegen die uit de richting van de townships komen. Niet andersom.
Alcohol is sinds het ingaan van de lockdown afgelopen donderdag ten strengste verboden. De regering hoopt daarmee ook de brandstof voor mogelijke onrust in de townships te hebben afgesneden. Op sociale media doen filmpjes de ronde die laten zien dat politie en leger hun taken wel erg ver doorvoeren.
Op zondag werden mensen die in hun voortuin stonden, hun huizen ingejaagd. In de township Nyanga bij Kaapstad kreeg een man die met vrienden op straat stond te drinken, klappen en schoppen van een ongeduldige soldaat. Bovenstaand filmpje zou van dat incident zijn.
De oppositiepartij Democratische Alliantie spreekt schande van een ander filmpje waarop soldaten te zien zijn die bewoners dwingen push-ups te doen om ze te straffen voor hun ongehoorzaamheid.
De politie onderzoekt nu een schietincident in Vosloorus ten zuiden van Johannesburg, waarbij een agent een bewoner die zich niet aan de lockdown hield, zou hebben doodgeschoten. In Kaapstad kwam een man om het leven die door een taser tegen de grond zou zijn gewerkt door agenten omdat hij bier had gekocht.
Onwetendheid
Toch maken de autoriteiten zich vooral zorgen over de onwetendheid onder Zuid-Afrikanen die de lockdown lastig uitvoerbaar maken. "Ik weet niet wat ik nog meer moet doen", zegt gemeenteraadslid Lulekwa Jali in Khayelitsha. "Ik ben met de megafoon langs de huizen in de hele wijk gegaan. Ik heb ze gewaarschuwd. Maar ze blijven gewoon buiten staan."
"Ze lopen rond alsof ze het niks kan schelen. We zullen als vliegen sterven zo. Onwetendheid zal ons doden."
