Het Expertisecentrum Euthanasie, voorheen de Levenseindekliniek, kan het aantal aanvragen van psychiatrisch patiënten nauwelijks aan. Veel psychiaters en (huis)artsen willen geen euthanasie uitvoeren. Patiënten kloppen daarom, ieder jaar vaker, aan bij het Expertisecentrum.
Euthanasie-verzoeken van psychiatrisch patiënten zijn uiterst complex. Het onderzoek naar de doodswens vraagt veel tijd. De wachttijd voor deze patiënten is inmiddels opgelopen tot een jaar of langer. Het expertisecentrum wil de verantwoordelijkheid voor deze mensen graag delen met psychiaters in het land.
"Veel vooronderzoek kan binnen ggz-instellingen worden gedaan, zodat in een eerder stadium duidelijk wordt of de patiënt uitbehandeld is", zegt directeur van het expertisecentrum Steven Pleiter.
Andere aanbevelingen zijn: het aanstellen van een euthanasie-kaderarts per ggz-instelling en aandacht voor 'het uitbehandeld zijn' in multidisciplinaire richtlijnen. Pleiter: "Meer duidelijkheid bevordert een opener houding van de beroepsgroep."
Behandelmogelijkheden
Ruim een kwart van de verzoeken voor euthanasie kwam van personen met psychiatrische problemen als een depressie of een persoonlijkheidsstoornis. De groep diende vorig jaar 822 verzoeken in, dat waren er in 2018 nog 696.
Niet alle aanvragen worden ingewilligd: vorig jaar 62. Het expertisecentrum nam in 2018 zelfs 84 procent van alle euthanasieën van psychiatrisch zieke patiënten voor haar rekening.
Pleiter vindt dat patiënten in eerste instantie terecht moeten kunnen bij hun eigen arts. "Psychiaters zien veelal nog behandelmogelijkheden, terwijl patiënten de motivatie voor nóg een behandeling niet meer kunnen opbrengen."
Maar reguliere psychiaters en (huis)artsen zijn huiverig om euthanasie te verlenen, zo blijkt. Ze voelen zich onbekwaam door een gebrek aan ervaring en denken liever in nieuwe behandelopties.
Bekijk in de video hieronder onder meer het verhaal van psychiater Julian Garcia. Hij verleende met hulp van het expertisecentrum uiteindelijk wel euthanasie aan zijn psychiatrisch patiënt Sandra.
Uit onderzoek van het Expertisecentrum blijkt dat er bij het overgrote deel van de hulpvragers sprake is van ernstige en complexe psychiatrische problematiek. "Ze hebben veelal meerdere medische diagnoses en zijn op meerdere gebieden vastgelopen, zoals studie, werk, relaties", zegt Pleiter. "Ze lijden ernstig, zonder zicht op verbetering."
Patiënten zijn langdurig behandeld in de geestelijke gezondheidszorg, vaak meer dan tien jaar, voordat zij een euthanasieverzoek doen. Ook jonge hulpvragers hebben langdurige behandeltrajecten achter de rug, meldt het Expertisecentrum.
Bekijk hieronder het gesprek met Elnathan Prinsen, psychiater en voorzitter van de NVVP, vereniging van psychiaters.
