Jorn Jonker
politiek verslaggever
Jorn Jonker
politiek verslaggever
Arbeidsmigranten in Nederland moeten beter beschermd worden. Dat schrijven SP en regeringspartij ChristenUnie in een gezamenlijk plan waarin ze hun zorgen uiten over de uitbuiting van buitenlanders die hier werken. De partijen willen daar maatregelen tegen nemen, maar zeggen ook dat Nederland beter moet kunnen bepalen welke arbeidsmigranten er binnenkomen en hoeveel.
In het actieplan, dat SP en CU bij Nieuwsuur presenteren, schrijven ze dat de manier waarop we arbeidsmigratie nu geregeld hebben leidt tot "uitbuiting, oneerlijke concurrentie en maatschappelijke ontwrichting". Ze willen de loonkosten voor buitenlandse werknemers gelijktrekken met die voor Nederlandse werknemers, en arbeidsmigranten beter beschermen tegen uitzendbureaus.
Een vergunningsplicht voor uitzendbureaus is een van de maatregelen die de partijen voorstellen. De laatste jaren zijn er veel bureaus bij gekomen. "We zien dat daar veel malafide bureaus tussen zitten", schrijven fractievoorzitters Lilian Marijnissen (SP) en Gert-Jan Segers (CU). Ze vinden ook dat het aantal mensen dat deze bureaus controleert moet worden uitgebreid.
Werkgever en huisbaas ineen
De twee partijen zien dat uitzendbureaus naast werkgever ook vaak huisbaas zijn. Bij hun werving tekenen mensen er regelmatig voor dat zaken als huur van hun loon worden ingehouden. "Een dergelijke package deal zorgt voor een grote afhankelijkheidsrelatie van de arbeidsmigrant ten opzichte van de werkgever."
Wie op uitzendbasis werkt is vaak al bang dat hij of zij plots minder uren mag werken, redeneren CU en SP, dus klagen over de vaak gebrekkige huisvesting durven ze dan niet. Veel arbeidsmigranten moeten honderd euro per week betalen voor onderdak op een afgelegen locatie, met kamers die ze met onbekenden moeten delen.
SP en CU willen dat werkgevers niet langer de huur mogen inhouden van het loon. Dat moet van elkaar gescheiden worden om zo de macht van de werkgever wat in te perken. Boetes rekenen voor zaken als de verwarming te hoog opstoken, mag ook niet meer van de partijen.
Vergunningsstelsel voor migranten
Tegelijkertijd moet Nederland kunnen reguleren welke arbeidsmigranten er binnenkomen, stellen SP en CU. Het kabinet zou daarover in gesprek moeten gaan in Brussel. De partijen geven toe dat het lastig zal worden om dit punt te realiseren, het druist immers in tegen het Europese beginsel van vrij verkeer van personen. Toch blijven ze optimistisch over de kansen voor het plan.
Ze zien namelijk dat het voor de landen van herkomst, zoals Polen, ook niet goed is als jonge en slimme mensen naar het buitenland vertrekken. Het liefst willen de partijen dat EU-landen onderling afspraken mogen gaan maken over hoeveel arbeidsmigranten ze van elkaar toestaan. Ook willen ze verkennen of het mogelijk is om een vergunningstelsel voor migranten in te stellen. Werkgevers zouden dan pas buitenlanders uit de EU mogen aantrekken als ze in eigen land goed gezocht hebben.
Ook zouden arbeidsmigranten zich vanaf dag één moeten inschrijven in de Nederlandse administratie. Nu weten we eigenlijk niet precies hoeveel buitenlandse werknemers hier wonen. Daarnaast willen de partijen dat werkgevers gaan stimuleren dat mensen hier taallessen volgen, iets wat nu nog niet verplicht kan worden.
Te rooskleurig
CU-voorman Segers deelt in Nieuwsuur een opvallende tik uit aan zijn coalitiegenoten. D66, de partij die eerder zei dat er juist tienduizenden extra arbeidsmigranten naar Nederland moeten komen, noemt hij naïef. Ze zouden "veel te rooskleurig" naar arbeidsmigratie kijken', terwijl er in binnen- en buitenland veel misgaat. Hij vindt dat zijn coalitiegenoten hier "veel te lichtzinnig" mee omgaan.
Eerder vanavond meldden NOS en Nieuwsuur al dat FNV aan de bel trekt over dat uitzendbureaus veel te vaak werkgever én huisbaas zijn voor arbeidsmigranten. De vakbond krijgt maandelijks tientallen klachten over hoge huren en vieze woningen. De bond vermoedt dat die slechts het topje van de ijsberg zijn.
