Operatie Alfa is een van de grootste Nederlandse acties tegen de drugscriminaliteit ooit. De actie richt zich op Martien R., ook wel de 'godfather van Brabant' genoemd, en zijn familie. Dat politie en justitie zich richten op een familie als criminele organisatie is bijzonder. Normaal gesproken wordt een onderzoek gestart na een concreet strafbaar feit.
De aanleiding voor Operatie Alfa was anders, vertellen Heleen Rutgers, hoofdofficier van justitie in Den Bosch, en Wilbert Paulissen, politiechef van Oost-Brabant, in Nieuwsuur. Het onderzoek werd gestart nadat bleek dat enorm veel concrete en ernstige dreigingen uit de familie R. kwamen.
Volgens de politie werden alleen al in 2014, 2015 en 2016 tientallen dreigingsinschattingen gemaakt na incidenten die te maken hadden met de familie R. Die legden een groot beslag op de politiecapaciteit. Mensen die werden bedreigd door de familie, moesten worden beveiligd.
"Het gaat brandstichting en zware mishandelingen", zegt Rutgers. "Omdat wij het vermoeden hadden dat deze familie zich schuldig maakte aan grootschalige strafbare feiten en we ze beschouwden als een crimineel samenwerkingsverband, hebben wij de focus gericht op deze familie."
Invallen in woonwagenkampen
Vanaf 2016 werd een onderzoek naar de criminele handel en wandel van de familie R. opgestart. De politie maakte een team van tientallen rechercheurs vrij om de familie te onderzoeken. Met de veroordeling van de kopstukken probeert justitie de familie als criminele organisatie te ontmantelen.
"We begonnen het onderzoek met het in beeld brengen van de groep", vertelt politiechef Paulissen. "Daar heb je allerlei opsporingsmethodes voor, zoals observatie en het onderscheppen van communicatie. Zo hebben we twee jaar lang stukje voor stukje bewijs verzameld en opgebouwd naar deze actie."
Onder de codenaam Operatie Alfa doet de politie de afgelopen maand invallen op ruim tien locaties, vooral woonwagenkampen in Oost-Brabant. Het is een van de grootste acties tegen drugscriminaliteit ooit. Aan de operatie doen ruim 400 mensen mee. Niet alleen van de politie, maar ook van de Belastingdienst en defensie.
Op een woonwagenkamp in Oss vindt de politie half november geheime ruimtes met grote hoeveelheden geld en drugs. Ook wordt een arsenaal aan vuurwapens aangetroffen. Later vinden er invallen plaats in Helmond, Sumar (Friesland) en in een woonwagenkamp in Lith. Bij de invallen worden in totaal twaalf mensen aangehouden, waaronder zeven leden van de familie R.
Keer op keer vrijgesproken
Hoofdverdachte Martien R. wordt in 2009 samen met zijn neef opgepakt voor de moord op Hans van Geenen uit Oss, die werd doodgeschoten op de snelweg A73. De rechtbank veroordeelt hen tot 23 jaar en 20 jaar cel. In hoger beroep worden ze echter vrijgesproken. Martien R. krijgt wel drie jaar cel voor grootschalige hennepteelt en witwassen.
De afgelopen jaren is R. ook vervolgd voor drugssmokkel en afpersing, maar keer op keer wordt hij vrijgesproken. "Hij ontspringt steeds de dans, omdat er dossiers worden aangeleverd waar onvoldoende bewijs in zit. Dan spreken rechters hem vrij", zegt Jan-Hein Kuijpers, de advocaat van Martien R.
Hij vindt dat politie en justitie een mediahetze tegen zijn cliënt voeren. "Er worden camera's meegenomen naar doorzoekingen, vondsten van vuurwapens getoond en beelden gedeeld ondanks allemaal zwarte schermen rondom het woonwapenkamp. Dan ben je gewoon bezig met een mediacampagne."
Iedereen die de achternaam R. heeft wordt mee geveegd. En dan ziet men later wel wie er aan de pan blijft plakken.
Deze week doorzoekt de politie nog een woning van Martien R. in Berghem, waarna spullen van hem in beslag worden genomen en vier familieleden worden opgepakt. De kopstukken van de criminele familie houden zich volgens politie en justitie onder andere bezig met grootschalige drugshandel.
"Het gaat om de import van harddrugs, vuurwapenhandel en productie van en handel in synthetische drugs", zegt woordvoerder Bart Vaessen van het Openbaar Ministerie. "Het grootste deel van de aangehouden verdachten worden verdacht van deelname aan een criminele organisatie en daarnaast van een aantal concrete feiten."
Hoofdverdachte Martien R. wordt ervan verdacht grote hoeveelheden harddrugs te hebben ingevoerd. In één geval zou het gaan om ruim 1500 kilo cocaïne en een ander geval om ruim 300 kilo cocaïne.
Familie als criminele organisatie
Dat politie en justitie zich richten op één familie is bijzonder. In het verleden hebben weliswaar vergelijkbare onderzoeken plaatsgevonden naar andere families, maar nooit eerder heeft de Brabantse politie zo groot ingezet op het oprollen van een familie als criminele organisatie.
Volgens advocaat Kuijpers hanteert justitie een sleepnetmethode. "Iedereen die de achternaam R. heeft wordt mee geveegd. En dan ziet men later wel wie er aan de pan blijft plakken, om het zo maar te zeggen. Maar het is volgens mij evident onjuist om te zeggen: deze hele familie is crimineel, dus gaan we die allemaal vastzetten."
