Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid (ook verantwoordelijk voor migratiezaken) maakt zich zorgen over de handel in Maltese paspoorten. Dat schrijft ze in een brief aan de Tweede Kamer.
"Vanuit het oogpunt van (nationale) veiligheid en openbare orde is het zorgelijk wanneer het Maltese programma de uitwerking heeft zoals die recent werd geschetst in de uitzending van Nieuwsuur", aldus Broekers-Knol.
Nieuwsuur besteedde onlangs uitgebreid aandacht aan de omstreden paspoorthandel op Malta. In 2014 begon de regering met de verkoop van paspoorten aan mensen van buiten de Europese Unie. Voor een bedrag van zo'n 900.000 euro naturaliseert de koper zich tot Maltees, voor 25.000 euro per persoon kunnen partners en kinderen mee.
De belangstelling vanuit de zakenwereld is groot. Want wie zich inkoopt wordt meteen ook EU-burger en kan zonder visum of strenge controles naar EU-landen reizen, een bedrijf starten, of een bankrekening openen. Malta verkocht al meer dan tweeduizend paspoorten. Het levert het kleine eilandje honderden miljoenen euro's per jaar op.
Nieuwsuur onderzocht de paspoorthandel en kwam via Malta uit in Finland en uiteindelijk ook bij een hoogleraar in Groningen:
De Maltese oppositie uit zware kritiek op de paspoorthandel. De enorme toevloed van euro's zou een bron van corruptie en misstanden zijn binnen de Maltese regering. "We prostitueren onze identiteit, onze nationaliteit, ook die van Europa", zei een parlementariër.
Nationale bevoegdheid
Volgens Broekers-Knol gaat het om een "ingewikkeld probleem waarvoor geen gemakkelijke oplossingen zijn". De verkoop van de paspoorten is legaal, de officiële paspoorten worden door de overheid zelf uitgegeven. Broekers-Knol: "Het verlenen van de nationaliteit is een nationale bevoegdheid en moet dat naar mijn mening blijven."
De staatssecretaris wil 'op EU-niveau' de dialoog aangaan over het probleem. "De bezorgdheid om regelingen, op basis waarvan paspoorten of verblijfsvergunningen kunnen worden afgegeven aan buitenlandse investeerders, leeft breder binnen de EU. Het risico van buitenlandse investeringen voor de nationale veiligheid en openbare orde wordt steeds meer onderkend."
De Europese Commissie gaat deze regelingen monitoren en de risico's ervan onderzoeken, schrijft ze. "Naar aanleiding daarvan bereidt de Commissie een gezamenlijk set van veiligheidschecks voor om risico's op het gebied van veiligheid, witwassen en corruptie tegen te gaan."
Onderzoek naar hoogleraar
Verder verwijst de staatssecretaris naar het onderzoek naar de precieze rol van Rijkuniversiteit Groningen-hoogleraar Dimitry Kochenov. Deze expert in juridische kwesties rond EU-burgerschap gaf betaald advies aan de Maltese regering over paspoorthandel en was voorzitter van een vereniging die de belangen promoot van bedrijven die verdienen aan die handel. Onderzoeker Erik van Keulen gaat samen met adviesbureau Berenschot het onderzoek naar Kochenov doen.
Lees hier meer over de controversiële rol van Kochenov bij de paspoorthandel:
