Minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) laat de Onderwijsinspectie meekijken bij het onderzoek naar de Groningse hoogleraar Dimitry Kochenov, die in opspraak raakte nadat Nieuwsuur eind september publiceerde over zijn werkzaamheden in de controversiële handel in paspoorten.
Onder andere de Maltese regering verkoopt voor grote bedragen EU-paspoorten aan rijke Russen, Chinezen en Arabieren. Die worden met het Maltese paspoort EU-burger en kunnen vrij reizen en zakendoen in de hele EU, ook in Nederland.
Hoe de Maltese handel in paspoorten de hele EU kwetsbaar maakt.
Hoogleraar en jurist Kochenov adviseerde als betaald consultant veelvuldig de Maltese overheid, die miljarden verdient aan de verkoop van paspoorten. Ook reisde hij met een mandaat van de Maltese premier naar de Europese Commissie om de paspoorthandel te verdedigen.
Verder was hij voorzitter van een lobbyvereniging van advocaten- en consultantskantoren die de schatrijke kopers van paspoorten bijstaan. Na de uitzending van Nieuwsuur stopte Kochenov met deze bijbaan. Hij stelt dat hij voor al zijn bijbanen toestemming had van de universiteit, en dat hij altijd integer heeft gehandeld.
Conclusies
De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) moet nog beginnen met het onderzoek. Van Engelshoven schrijft aan de Tweede Kamer dat duidelijk moet worden of Kochenov zich aan de integriteitscodes voor wetenschappers heeft gehouden, en of er sprake is van (de schijn van) belangenverstrengeling.
Ook moet het onderzoek onafhankelijk zijn, en wil de minister geïnformeerd worden over de onderzoeksvraag en de conclusies. "Ik heb de Inspectie van het onderwijs gevraagd om de bevindingen van het onderzoek ten aanzien van de nevenwerkzaamheden en eventuele belangenverstrengeling te beoordelen en mij daarover te adviseren."
De opkomende handel in paspoorten is een zorgwekkende ontwikkeling, vindt de AIVD, omdat bijvoorbeeld spionnen met zo'n EU-paspoort op zak makkelijk hun werk kunnen doen. Vandaag nog berichtte de Times of Malta over een Russische spionage-expert die op Malta een EU-paspoort kreeg.
Doelwit
Minister Van Engelshoven bevestigt dat in haar brief: "Met een dergelijk programma zouden personen met kwade bedoelingen (waaronder criminelen, maar ook inlichtingenofficieren) vrij kunnen reizen binnen de EU. Dit kan gevolgen hebben voor de nationale veiligheid, zeker omdat Nederland een interessant doelwit is voor spionage en ongewenste inmenging vanuit andere landen."
Volgens de RUG zal het onderzoek worden uitgevoerd onder leiding van een onafhankelijke, externe voorzitter ondersteund door een extern onderzoeksbureau.
Zie hieronder onze uitzendingen over de handel in paspoorten.
