Wie met pensioen gaat, moet afscheid nemen. Maar het ene afscheid is het andere niet. Soms is het einde van een loopbaan ook echt het einde; van het vak of van de zaak. Want een opvolger is er niet. Zo sluit Eugène Eurlings (69) met pijn in het hart zijn meubelzaak die al 104 jaar in de familie is.
De winkel in het Limburgse Voerendaal werd nog opgebouwd door zijn opa en oma. Maar nu gaat hun kleinzoon in september toch met pensioen en sluit hij de deuren voorgoed. "Mijn vader was het liefst in het harnas gestorven", vertelt dochter Maud Eurlings. Zij werkte 23 jaar mee in de zaak, maar wil wat anders gaan doen.
Voor Eurlings zelf kwam het omslagpunt twee jaar geleden toen hij kanker kreeg en werd opgenomen in het ziekenhuis. "Het is eigenlijk de enige week in mijn leven waarin ik niet aan omzet heb gedacht. Want normaal vroeg ik altijd: hebben jullie nog wat verkocht? Maar ik had die week zoveel pijn en zoveel last. Ik realiseerde me: het kan ook dat ik er een keer niet meer uitkom."
De beste keus
En dan wilde hij niet zijn dochter opzadelen met de afwikkeling van de zaak. "Het moet niet zo zijn dat Maud straks een burn-out krijgt, omdat haar vader zo graag die hobby wil uitoefenen." Dus hakte hij, eenmaal ontslagen uit het ziekenhuis, de knoop door. De zaak moest dicht en hij met pensioen.
"Dat besluit is heel moeilijk geweest, maar het is wel de beste keus", zegt Eurlings. Wat niet wil zeggen dat hij nu uitkijkt naar zijn pensioen. "Mensen zeggen: goh, je gaat nu genieten. Maar zo zie ik dat zelf nog lang niet. De zaak was mijn leven. Dus we zien wel."
Ik ben de enige in Nederland die dit gedeelte van de geschiedenis doet. Het duurt jaren om zoiets op te bouwen,
Josine Blok, de Utrechtse hoogleraar geschiedenis van klassiek Griekenland, kijkt op zich wel uit naar haar pensioen. Maar haar rap naderende laatste werkdag heeft wel een zeer wrange bijsmaak gekregen. De positie van hoogleraar op dit gebied wordt na haar pensionering namelijk niet opgevuld. Geld voor een opvolger is er niet.
Ze zucht: "Ik ben de enige in Nederland die dit gedeelte van de geschiedenis doet. Het duurt jaren om zoiets op te bouwen, ik heb er 20 jaar aan gewerkt. En dan zeggen ze: we gaan niet verder en dat heb je maar te accepteren. Nou, dat vond ik wel even heel heftig."
Blok (67) is daar naar eigen zeggen 'even buitengewoon boos en verdrietig' over geweest. "Ik had echt het gevoel dat er geen oog was voor de belangen die hiermee gemoeid waren. Voor de wetenschappelijke betekenis."
Enorm verlies
De hoogleraar onderzoekt de werking van de Atheense democratie. Dat is juist nu relevant, vindt ze. "Populistische bewegingen, leiderschapskwesties, wantrouwen tegen partijen. Er is behoefte aan een soort vernieuwing van ons stelsel. En ik denk dat het soort onderzoek dat ik doe, kan helpen om hier helderheid in te brengen."
Tijdens haar pensioen zal ze de huidige mensen die bij haar onderzoek doen nog blijven begeleiden. Maar daarna houdt het op. "En wie leidt dan nog promovendi op in vakgebied? Niemand. Een enorm verlies."
Kijk hieronder de verhalen van vijf verschillende Nederlanders over hun laatste werkdag.