Over twee weken gaat het gedeeltelijke verbod op gezichtsbedekkende kleding in, in de volksmond ook wel het boerkaverbod. Wie de wet overtreedt, riskeert een boete van minimaal 150 euro. Het verbod wordt 'gedeeltelijk' genoemd, omdat het slechts geldt in het openbaar vervoer, het onderwijs, de zorg en in overheidsgebouwen.
Uit onderzoek van Nieuwsuur blijkt dat de meeste instanties nog niet goed weten of en hoe ze dit verbod zullen gaan handhaven.
Emara
"Het zal echt een drastische verandering zijn en ik weet niet hoe we dat gaan overbruggen", zegt Emara (niet haar echte naam), die een boerka draagt.
Ze is bang dat het verbod voor haar grote consequenties zal hebben: "Dat betekent dat ik niet naar de zorg kan gaan en het betekent dat ik ook niet de kinderen naar school kan brengen."
In de video hieronder legt 'Emara' uit waar ze tegenaan denkt te lopen als het verbod van kracht gaat.
Praktijk
Maar het moet nog maar blijken hoeveel Emara in het dagelijks leven écht gaat merken van het verbod. Volgens de instructies van de minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66), zijn de betreffende instanties niet verplicht om te handhaven op de nieuwe wet.
"Het is niet de bedoeling dat de politie in allerlei instellingen zelfstandig gaat controleren", zegt Lute Nieuwerth, programmamanager diversiteit van de politie.
"Dus als het gaat om een tram, dan is de trammaatschappij aan zet om te zeggen 'hier geldt het verbod gezichtsbedekkende kleding.' Er moet een waarschuwing komen en als daar geen gevolg aan wordt gegeven, dan kun je de politie waarschuwen."
In de video hieronder vragen we een school, een ziekenhuis, een vervoerder en de politie wat ze gaan doen als vrouwen met een boerka straks toch bij hen binnen willen komen.
Maar Pedro Peters van de brancheorganisatie OV-NL vraagt zich af hoe dit in de praktijk moet gaan werken. "Wij hebben allemaal rondrijdende voertuigen, de politie zal niet achter een tram kunnen gaan rijden en wij kunnen 'm niet stil zetten."
Er zullen in ieder geval geen mensen uit de tram, trein of bus worden gezet: "Wij hebben een vervoerplicht. We heten niet voor niets openbaar vervoer. We hebben de plicht om mensen die betaald hebben, gewoon te vervoeren." Peters spreekt namens alle openbare vervoerders.
Volgens Wim Voermans, hoogleraar staats- en bestuursrecht klopt dit niet, omdat een later aangenomen wet vóór een oudere wet gaat. "Een vervoerder mag dus een persoon met boerka, met integraalhelm of met bivakmuts laten staan. Maar een buschauffeur is niet in overtreding als hij die persoon wel meeneemt."
'Blijven welkom'
In het ziekenhuis mogen vrouwen met gezichtsbedekkende kleding ook blijven komen. "Uiteraard, want iemand in medische nood is altijd welkom", zegt David Baden, arts spoedeisende hulp bij het Utrechtse Diakonessenhuis.
Hij hoopt niet dat vrouwen het gedeeltelijk verbod als barrière zien om naar het ziekenhuis te gaan. "Ik vind het belangrijk dat zij het gevoel blijven hebben dat ze gewoon naar een ziekenhuis kunnen komen als ze zorg nodig hebben."
Wel zal gevraagd worden aan mensen die met een boerka of nikab via de hoofdingang bij het Diakonessenhuis naar binnen willen, om het gezicht vrij te maken. Maar dat deden ze ook al vóór het verbod. "En de ervaring leert dat dat eigenlijk nooit een probleem is", zegt Baden.
Bij het islamitische Avicenna College in Rotterdam waren al ook regels voor het verbod: leerlingen met een boerka of een nikab die zich aanmelden bij de school worden geweigerd. Bezoekers met gezichtsbedekkende kleding zijn wél welkom. "Ja hoor, we zijn niet onvriendelijk en we zullen iedereen te woord staan", zegt directeur Wim Littooij. De politie zal dan ook niet gebeld worden: "Nee, we zijn heel menslievend."
Politiek
"Slappe hap", vindt Geert Wilders (PVV) van de instructies bij de wet van minister Ollongren waarin staat dat de instanties niet verplicht zijn om te handhaven. "Mijn versie was een totaalverbod met een boete van 3350 euro of twaalf dagen hechtenis en een strenge handhaving."
Ook Tweede Kamerlid Harry van der Molen (CDA) is niet tevreden. "Op het weigeren staat een boete en die moet uitgedeeld kunnen worden. Nu dit blijkbaar niet voor iedereen duidelijk is, lijkt het ons gepast dat de minister daar nog eens helder over communiceert."
Dennis Wiersma, Tweede Kamerlid van de VVD reageert met: "We hebben niet voor niks een wet. Minister Ollongren moet die uitvoeren en geen ruimte bieden aan linkse colleges die denken dat ze kunnen handhaven, maar niet hoeven. Daar houden we haar aan."
