Minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken meldt grote problemen bij het UWV in een brief aan de Tweede Kamer. De misstanden lijken groter dan tot nu toe bekend was. Zo blijkt dat computers van het UWV ongemerkt jarenlang hebben uitgestaan, waardoor grote aantallen uitkeringen ten onrechte zijn verstrekt aan gedetineerden.
Eerder zei de minister dat de problemen begonnen in 2017, maar nu schrijft hij dat het al zeker sinds 2014 niet goed gaat.
Koolmees zegt in de brief niet precies om hoeveel uitkeringen het gaat. "Als ik de cijfers zie die hij wel op een rijtje heeft, is mijn schatting dat het om enkele duizenden gedetineerden gaat", zegt Nieuwsuur-verslaggever Siebe Sietsma, die een jaar onderzoek deed naar de misstanden bij het UWV. "Om hoeveel geld het gaat, is ook moeilijk te zeggen, maar in ons onderzoek kwamen we bedragen tegen die opliepen tot honderdduizend euro per gedetineerde."
Een woordvoerder van het ministerie meldt dat het om "een paar duizend gevallen kan gaan." In december wil het ministerie het precieze aantal duidelijk hebben.
Het UWV is nu aan het uitzoeken welke gedetineerden onterecht een uitkering hebben gehad. In december moet dat duidelijk zijn, waarna het UWV de uitkeringen wil terugvorderen. "Dat wordt een heidense klus. Want het gaat om een groep die weinig geld heeft en niet altijd gemakkelijk te vinden is. Dit gaat uitdraaien op talloze betalingsregelingen en rechtszaken. En een deel van het geld zal nooit meer terugkomen", verwacht Sietsma.
Geheim gehouden
Ook schrijft de minister over maatregelen die hij neemt naar aanleiding van de ww-fraude. Ook die kwesties speelden jarenlang en werden door het UWV geheim gehouden.
Koolmees wil dat het UWV dat soort zaken beter aanpakt en er ook beter over communiceert. Daarom wordt de Raad van Bestuur van het UWV uitgebreid van drie naar vier leden. In de brief schrijft Koolmees specifiek dat dit vierde lid de opdracht heeft "informatie te delen met mij en mijn ministerie."
Verder wordt de Audit Advies Commissie versterkt. Zo wordt de interne controle binnen het UWV verscherpt en uitgebreid. Deze commissie zal de Raad van Bestuur gevraagd en ongevraagd adviseren en "tegenkracht" bieden. Daarbij wil de minister dat de versterkte commissie zich gaat bemoeien met de ICT, risico-analyse en de communicatie met het ministerie.
Controle
"Dat dat nodig is, geeft wel aan hoe diep de problemen zitten", zegt Sietsma. "Als zelfs de interne controle niet op orde is, dan geeft dat aan dat het niet om incidenten ging, maar dat er over de volle breedte van het UWV dingen mis waren."
De Audit Advies Commissie werd overigens tot op heden voorgezeten door de voorzitter van de Raad van Bestuur, Fred Paling. Die controleerde feitelijk dus zichzelf. De minister wil dat hij vervangen wordt. En alle leden moeten voortaan van buiten de organisatie komen.
